Zioła i susz

Miłośnicy ziół często stają przed dylematem: w jaki sposób zakonserwować zielarskie surowce, by starczyły na dłużej? Oczywiste jest to, że świeże są najlepsze, lecz ich wadą jest nietrwałość. Dlatego w zasobach zielarzy zawsze się znajdzie susz ziołowy czekający na zaparzenie w każdym momencie – niezależnie od pory roku.

Suszenie jest jedną z najmniej kłopotliwych metod konserwacji surowców roślinnych. Suszyć można poszczególne części zioła (kwiaty, pąki, liście czy korzenie), a także owoce, warzywa czy grzyby. Gotowy susz to praktyczny produkt niezastąpiony w każdym domu.

Kiedy warto wybrać susz ziołowy?

Choć najlepsze są świeże surowce (tuż po zerwaniu), to jednak wiadomo, że nie jest możliwe korzystanie ze świeżych ziół przez cały rok. Można surowce wysuszyć samodzielnie lub skorzystać z ofert sklepowych, kupując gotowe, wyselekcjonowane konfekcjonowane susze. Suszenie pozbawia surowce wody, co pozwala wydłużyć ich przydatność do spożycia.

Świeże zioła są nietrwałe, gdyż dominuje w nich woda stwarzająca warunki do rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych. Jeśli dodamy do tego fakt, że w świeżych roślinach pracują różne enzymy, ziołowy susz wydaje się najlepszą alternatywą konserwacji.

Proces suszenia unieczynnia enzymy w roślinach, dzięki czemu one nie pleśnieją i nie fermentują. Suszenie nie pozbawia ziół substancji czynnych ani wartości terapeutycznych, za to pozbawia je wody. W wyniku suszenia roślina traci nawet 90 proc. własnej masy. Prawidłowo wysuszone i odpowiednio przechowywane zioła przez długi czas zachowują substancje czynne.

Warto się zaopatrzyć w susz ziołowy, ponieważ jest bezproblemowy w przechowywaniu, a zawsze może wspomóc przy niwelowaniu różnych dolegliwości.

Jak suszyć zioła?

Zioła powinno się suszyć zaraz po ich zebraniu. Przed przystąpieniem do obróbki surowiec należy rozłożyć na większej powierzchni (na przykład na suchym stole czy podłodze) i przystąpić do sortowania. Na tym etapie odrzuca się przypadkowe źdźbła trawy, zdrewniałe łodygi, uszkodzone części rośliny, resztki ziemi oraz owady. Surowiec powinien być nieskazitelny, dobrze wybarwiony, bez żadnych plamek.

Zioła mogą być skażone różnego typu zanieczyszczeniami, więc najlepiej jest je zbierać w czystych terenach, ale nawet wtedy nie mamy stuprocentowej pewności, że nie są siedzibą mikroorganizmów (złożone jaja owadów czy ptasie odchody). W większości przypadków dobrze by było jednak liście przepłukać, korzenie czy kłącza obowiązkowo umyć – aż do pozbycia się ziemi – ale kwiatów bogatych w pyłki nie płuczemy.

Zioła można suszyć w warunkach naturalnych lub używając do tego celu termicznych suszarek. Idealne warunki do naturalnego suszenia to suche, ciepłe, ciemne i przewiewne miejsca takie jak np. strych czy poddasze. Naturalna suszarnia powinna być czysta, pozbawiona kurzu, pajęczyn oraz zabezpieczona przed owadami lub gryzoniami. Musi też być wolna od zapachów, np. pleśni czy stęchlizny.

Nigdy nie powinno poddawać się surowców bezpośredniemu oddziaływaniu promieni słonecznych, gdyż ostre słońce potrafi zniszczyć wiele substancji leczniczych. W suszarni można przygotować regały z wysuwanymi sitami, na których rozkłada się papier i dopiero na nim kładzie się zioła. Co jakiś czas dobrze jest przemieszać surowiec, sprawdzając, czy materiał wysuszył się ze wszystkich stron. Trzeba regularnie kontrolować zioła, czy nie wdała się w nie pleśń. Można także pogrupować je w luźne pęczki i powiesić je, pozwalając im się naturalnie wysuszyć.

Ziołowe susze – jak przechowywać

Jeśli nasz susz zostanie całkowicie pozbawiony wody, ostatnią czynnością jest zabezpieczenie go w czystych i suchych opakowaniach.

Do przechowywania ziołowego suszu idealnie nadają się słoiki. Światło dzienne wywołuje reakcje w roślinach, które po jakimś czasie mogą zmienić kolor i zapach. Dlatego jeśli nie mamy do dyspozycji słoików z ciemnego szkła, można naczynia pięknie pomalować lub nawet owinąć czy okleić gazetą. Jeśli nie mamy na to czasu ani ochoty, słoiki po prostu trzymamy w zamkniętych szafkach lub szufladach. Naczynia należy przechowywać w suchym miejscu – bez dostępu wilgoci i promieni słonecznych.

Zawsze warto podpisać słoiki nazwą polską i łacińską wraz z datą zbioru. Zioła suszone są zdatne do użycia do roku czasu. Ziołowy susz można przechowywać w naturalnych, lnianych lub bawełnianych woreczkach. Do tego nadają się surowce o zwartej strukturze, takie jak: owoce (np. dzikiej róży lub głogu), kora, korzenie lub nasiona.

Na szczęście ziołowy susz możliwy jest do kupienia przez cały rok, więc zawsze warto skorzystać z możliwości oferty producentów. Zapraszamy do naszego sklepu.