Badanie ogólne moczu należy do jednych z podstawowych badań. Dzięki niemu jest możliwa ocena stanu zdrowia i rozpoczęcie odpowiedniego leczenia. To badanie łatwe i tanie. 

Badanie ogólne moczu – czego się dzięki niemu dowiemy?

Taka analiza to podstawowe badanie laboratoryjne. Służy ono do ogólnej oceny stanu zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem diagnozowania chorób układowych, endokrynnych i zaburzeń układu moczowego, a także monitorowania metabolitów. Niski koszt wykonania i łatwość pobrania materiału powodują, że lekarze dosyć często je zlecają.

Ogólne badanie moczu, jak każde inne, także ma swoje ograniczenia. Ponieważ podczas jego wykonania wykorzystuje się zmianę barwy pól testowych, na ostateczny wynik mają wpływ substancje zabarwiające mocz, jak np.: leki zawierające barwnik azo, nitrofurantoina i ryboflawina. Na reakcję odczynników w polach testowych wpływać może również w wysokim stężeniu kwas askorbinowy, a także obecność chloropromazyny, rifampenu, krwi menstruacyjnej, spermy, substancji lubrykacyjnych, środków dezynfekcyjnych do skóry, sulfonamidów, cefaleksyny, cefalotyny, tetracykliny i kwasu szczawiowego.

Badanie moczu – jak pobrać próbkę?

Test badania moczu wykonuje się z pierwszej lub drugiej próbki porannego moczu. Ważne, by mocz był oddany przynajmniej cztery godziny od poprzedniej mikcji (oddania moczu – przyp. red.) i dostarczony w ciągu godziny od pobrania. Oczywiście w przypadku noworodków i niemowląt, które siusiają częściej niż co cztery godziny i są karmione również w nocy, mocz do badania może być pobrany o każdej porze doby. Prawidłowe pobranie materiału polega na umyciu krocza mydłem i wytarciu papierowym ręcznikiem, następnie oddaniu kilku mililitrów moczu do WC, po czym ok. 50 ml do pojemnika na moczu, i resztę do WC. Ta zasada pobierania nazywa się „ze środkowego strumienia”. Pojemnik powinien być czysty i przeznaczony do przechowywania próbek moczu. Uważamy, by nie dotykać środka pojemnika, aby nie wprowadzić bakterii z rąk. Pojemnik zakupiony w aptece, niejałowy, nie wymaga mycia, odkażania itd. Jeśli mamy jakieś zastrzeżenia, możemy ewentualnie przepłukać go czystą wodą i wytrzeć do sucha jednorazowym ręcznikiem. Pojemnik jałowy – nie myjemy!

Jeśli badanie ogólne moczu ma być badaniem kontrolnym po antybiotykoterapii, odczekajmy trzy dni od ostatniej dawki leku, chyba że lekarz zaleci inaczej.

W skład badania ogólnego moczu wchodzą takie parametry jak:

Barwa moczu, mętność, rzadko zapach

Badanie ogólne moczu bierze pod uwagę także te parametry. Zależą one od spożywanego pokarmu, przyjmowanych leków oraz elementów komórkowych i mineralnych znajdujących się w moczu. Mają obecnie małe znaczenie diagnostyczne. Często określane tylko jako swoiste, czyli typowe dla moczu lub nieswoiste – nietypowe.

Jeszcze w XIX. wieku, wraz ze smakiem moczu, były jedynymi parametrami oznaczanymi w moczu. Od starożytności istniały urogramy pomagające ówczesnym lekarzom i ich pomocnikom w zdiagnozowaniu choroby na podstawie koloru, przejrzystości, zapachu, smaku i „gęstości” moczu. Trudno sobie dzisiaj wyobrazić, że lekarz popija podczas wizyty nasz mocz w celach diagnostycznych, a wtedy było to normą. Niektóre annały opisują nawet 40 różnych rodzajów uryny i chorób, na jakie wskazuje dany mocz.