Piwonia (Peonia lactiflora) jest niesamowicie piękną rośliną. Ta zakwitająca co roku długowieczna bylina dożywa niejednokrotnie 50 lat, ale może żyć dłużej niż ty – niektóre rozwijają się przez ponad 100 lat. Według chińskiego przysłowia: „kobieta, która regularnie spożywa korzeń piwonii, staje się tak piękna jak kwiat piwonii”. Mężczyznom korzeń piwonii ma pomagać w odroczeniu starości.
Według legendy nazwa ma boskie pochodzenie, gdyż wyraz pean oznacza „leczenie” i jednocześnie jest imieniem uzdrowiciela bogów Olimpu oraz przydomkiem Asklepiosa, boga sztuki lekarskiej.

Wzmianki o piwoniach na Dalekim Wschodzie pochodzą z ok. 1000 roku p.n.e. – rosły w ogrodach cesarzy Chin i Japonii. To kwiaty królewskie symbolizujące: honor, bogactwo, mądrość i piękno. W Europie zapiski o nich pojawiły się w VIII roku p.n.e. u greckich filozofów. Piwonie ceniono za właściwości lecznicze. Duże zasługi w hodowli i rozpowszechnieniu mieli medycy benedyktyńscy.
W chińskim ziołolecznictwie korzeń piwonii jest używany w: herbatach leczniczych, zupach, nalewkach w połączeniu z innymi ziołami. Biała piwonia jest składnikiem chińskiej formuły ziołowej shao yao gan cao tang do łagodzenia bólu menstruacyjnego i skurczów mięśni. W Chinach od ponad 1000 lat korzeń piwonii białej stosuje się w leczeniu: reumatoidalnego zapalenia stawów, rumienia, zapalenia wątroby, bolesnego miesiączkowania, gorączki, uspokojenia układu nerwowego i wzmocnienia ciała. Korzyści zdrowotne obejmują: wsparcie układu odpornościowego, zmniejszenie stanu zapalnego i zmęczenia, ochronę mózgu (poprawia pamięć, wspomaga naukę).

Jak to działa

Głównym aktywnym składnikiem korzenia piwonii jest glikozyd monoterpenoidowy, paeonifloryna, odpowiedzialny za działania: regulujące układ immunologiczny, uspokajające, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne i rozszerzające naczynia krwionośne. Badania naukowe (in vivo) wykazały że paeonifloryna zmniejsza produkcję cytokin w ludzkich komórkach. Glikozydy piwonii równoważą układ odpornościowy. Z jednej strony wyciszają nadmierną aktywność niektórych limfocytów odpowiedzialnych za reakcje autoimmunologiczne, a z drugiej wzmacniają mechanizmy obronne organizmu. W licznych badaniach naukowych wykazano, że ekstrakty z piwonii przywracają równowagę układu odpornościowego, przyspieszają remisję. Ten poziom zrównoważenia odporności wykracza poza to, co robi większość produktów komercyjnych – one albo wzmacniają, albo tłumią układ odpornościowy, a to wiąże się często ze skutkami ubocznymi.
Glikozydy zawarte w piwonii są obecnie uznawane przez Chińską Państwową Agencję ds. Żywności i Leków za lek na reumatoidalne zapalenie stawów – chorobę autoimmunologiczną.


Choroby autoimmunologiczne są bolesne i trudne do wyleczenia. Organizm atakuje się przeciwciałami, które niszczą całkowicie zdrową tkankę. Te autoprzeciwciała są wynikiem zaburzenia równowagi układu odpornościowego. Medycyna głównego nurtu zwalcza choroby autoimmunologiczne tylko na jednym froncie, dążąc do obniżenia stanu zapalnego za wszelką cenę. Zamiast przywracać równowagę. Glikozydy piwonii mają delikatny i unikalny mechanizm podwójnego działania. Suplement przywraca prawidłową regulację układu odpornościowego – poprzez podniesienie poziomu prawidłowych komórek hamujących stany zapalne oraz bezpośrednie zmniejszenie działania komórek prozapalnych. W rezultacie nadmierne stany zapalne ustępują.

Glikozydy piwonii działają dobrze w połączeniu z arsenałem medycyny głównego nurtu, pomagając zmniejszyć liczbę niebezpiecznych leków potrzebnych do powstrzymania choroby i zwiększając ich skuteczność.

Amerykańskie Narodowe Instytuty Zdrowia (National Institutes of Health) szacują, że co najmniej 80 ludzkich chorób ma podłoże autoimmunologiczne, a do tej listy wciąż dodawane są nowe choroby.

Zespół Sjögrena to druga najczęstsza autoimmunologiczna choroba reumatyczna dotykającą w większości kobiety po menopauzie. Cytokiny zapalne uwalniane z komórek odpornościowych i autoprzeciwciała niszczą gruczoły wydzielnicze – ślinowe i łzowe.  Osoby cierpią na suchość: oczu, jamy ustnej, nosa, gardła i pochwy oraz mają masywny (20–40-krotny) wzrost ryzyka wystąpienia chłoniaka złośliwego. Badania wykazują podobną skuteczność między glikozydami piwonii a immunosupresyjną hydroksychlorochiną – lekiem przeciwmalarycznym stosowanym w leczeniu. Ekstrakt z korzenia piwonii jest bezpieczniejszy i działa poprzez zwiększenie liczby komórek regulatorowych hamujących stan zapalny, przywracając odpowiedź immunologiczną do normalnego funkcjonowania.

Łuszczyca to autoimmunologiczna choroba skóry powodująca swędzącą i nieestetyczną, łuszczącą się wysypkę. Jedno z badań klinicznych polegające na suplementacji ekstraktem z korzenia piwonii wykazało obiecujące wyniki. Monitorowano 35 pacjentów z łuszczycą. Wszyscy mieli podwyższony poziom cytokin zapalnych (toczący się proces chorobowy). Po suplementacji nastąpił znaczny spadek poziomu tych cytokin.

Glikozydy piwonii zostały z powodzeniem przetestowane u osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów i toczniem. Suplement przyspieszył remisję, zmniejszył częstotliwość zaostrzeń i nasilenie objawów choroby. Biorąc pod uwagę podwójne i fundamentalne działanie glikozydów piwonii, istnieją powody, by sądzić, że będą one skuteczne w walce z wieloma innymi chorobami autoimmunologicznymi, z: nieswoistym zapaleniem jelit, zaburzeniami tarczycy i wieloma innymi. Na liście są jeszcze: cukrzyca typu I, stwardnienie rozsiane i wiele mniej znanych zaburzeń (niektóre rodzaje niedokrwistości). Wszystkie choroby autoimmunologiczne mają kilka wspólnych cech. Brak równowagi w układzie odpornościowym prowadzący do rozregulowania szlaków zapalnych. W niektórych chorobach przeważają prozapalne białe krwinki z nienormalnie małą liczbą komórek hamujących stan zapalny lub regulatorowych.

Rezultatem jest masowe uwalnianie „autoprzeciwciał” atakujących własne tkanki żywiciela. Tkanki atakowane przez autoprzeciwciała są poddawane nadmiarowi cytokin zapalnych. Cytokiny są cząsteczkami sygnalizacyjnymi, których białe krwinki używają do komunikowania się ze sobą na temat miejsca i charakteru obcej inwazji.

Rezultat to agresywny atak na normalną tkankę ciała, która została błędnie zidentyfikowana jako obca. Stan zapalny najpierw niszczy tkanki w narządach docelowych, ale gdy burza szaleje, nasila się on w całym ciele, prowadząc do uszkodzeń.

Najlepsza oferta medycyny głównego nurtu nadal obejmuje starsze leki, a także nowsze „środki biologiczne”, które są wyspecjalizowanymi przeciwciałami celującymi w cytokiny zapalne.  Takie terapie niestety skupiają się na immunosupresji, która może obniżyć stan zapalny, ale może otworzyć drzwi do wielu innych problemów zdrowotnych.

Skupiając się tylko na zmniejszeniu stanu zapalnego, a nie na przywróceniu równowagi całego systemu, leki te stawiają pacjenta przed zwiększonym ryzykiem nowych chorób, takich jak inwazja drobnoustrojów lub nowotwór.

Nowoczesne „środki biologiczne” są: drogie, podawane dożylnie i mogą wywoływać reakcje autoimmunologiczne.
Alternatywną i uzupełniającą opcją byłoby przywrócenie równowagi między komórkami promującymi i tłumiącymi stany zapalne. Najnowsze badania naukowe wykazują skuteczność glikozydów piwonii. Przykładowo: 73 proc. pacjentów z przewlekłą pokrzywką odpowiedziało na takie leczenie. Było skuteczne nawet u 68 proc. pacjentów z łysieniem plackowatym – chorobą autoimmunologiczną.
Toczeń jest przewlekłą chorobą zapalną, która może wpływać na całe ciało, w tym na: stawy, skórę, serce, płuca, naczynia krwionośne, układ nerwowy, wątrobę i nerki, a także zwiększać ryzyko raka i infekcji. Atakuje głównie kobiety. Otwarte badania wykazały, że glikozydy piwonii stosowane przez 5 lat lub dłużej mogą radykalnie zmniejszyć odsetek osób doświadczających zaostrzeń tocznia do zaledwie 3 proc. Szybsze wyniki osiągano, kiedy glikozydy piwonii podawano w połączeniu z lekami głównego nurtu.

Lista najważniejszych korzyści zdrowotnych piwonii:

• niwelowanie zaburzeń autoimmunologicznych,
• działanie przeciwzapalne,
• działanie przeciwalergiczne,
• działanie uspokajające i lekko nasenne,
• działanie neuroprotekcyjne,
• zespół policystycznych jajników,
• bóle menstruacyjne,
• zaburzenia trawienia,
• przyspieszenie gojenia się ran i regenerację naskórka,
• niwelowanie uderzeń gorąca i wystąpienia potów związanych z menopauzą,
• wypadanie włosów,
• niwelowanie gorączki,
• przeciwdziałanie migrenom.

Jak wszystkie rośliny lecznicze, korzeń białej piwonii należy stosować ostrożnie. Możliwe skutki uboczne to:

• nadmierne krwawienie,
• biegunka,
• zaburzenia trawienia.

Zaleca się unikanie przyjmowania korzenia białej piwonii, jeśli:

• jesteś w ciąży,
• karmisz piersią,
• esteś 2 tygodnie przed planowaną operacją.

Źródła:

Li XM i in. Skuteczność i bezpieczeństwo całkowitych glukozydów piwonii w leczeniu pacjentów z zespołem Sjogrena. „Dziennik medyczny Anhui“. 2006; 5:370-1.
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000816.html 
http://www.niehs.nih.gov/health/materials/autoimmune_diseases_508.pdf