Ból (łac. dolor) definiowany jest jako nieprzyjemne przeżycie zmysłowe i emocjonalne, połączone z aktualnym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanki lub związane z wyobrażeniem tego typu uszkodzenia. Uczucie bólu pełni funkcję sygnału alarmowego, ostrzegając przed możliwym uszkodzeniem organu lub toczącym się procesie chorobowym. Ból wywołuje uczucie lęku o własne zdrowie.
Jednym z bardziej niepokojących rodzajów tego dyskomfortu jest ból w klatce piersiowej kojarzący się z groźnym dla życia zawałem serca. Jednak statystyki wskazują, że bardzo rzadko ból w klatce piersiowej prognozuje zawał, a wręcz większość dolegliwości bólowych ze strony klatki piersiowej jest banalna i niegroźna.
Jednak zdarza się, że faktycznie ból w klatce piersiowej może być zwiastunem choroby zagrażającej życiu – niemniej niepokojące od zawału są dolegliwości bólowe:
- w zatorze tętnicy płucnej,
- w odmie opłucnowej,
- w rozwarstwiającym tętniaku aorty,
- w chorobie wrzodowej (grozi krwotok lub pęknięcie wrzodu).
W wielu przypadkach osoba skarżąca się na ból w klatce piersiowej podejrzewa, co może być jego przyczyną. Lecz jeśli ból jest bardzo silny, osoba chora nie wie, co może być jego powodem, i jeśli do tego dochodzą niejasne i niepokojące objawy towarzyszące (np. spadek ciśnienia tętniczego, zasłabnięcie, duszność, sinica, zaburzenia rytmu serca, gorączka, nudności, wymioty), powinno się niezwłocznie skontaktować z pogotowiem ratunkowym.
Poniższa tabela przedstawia rodzaje i charakterystykę bólu w klatce piersiowej. Warto się z nią zapoznać, by w razie niepokojącego bólu móc go szybko zróżnicować.
|
Przyczyna |
Umiejscowienie |
Charakter bólu |
Czas trwania |
Czynniki wywołujące lub nasilające |
Czynniki łagodzące |
Niektóre objawy towarzyszące |
||
|
dławica piersiowa |
zamostkowy, może promieniować do szyi, żuchwy, ramion, łokci, nadbrzusza |
gniotący, piekący, ściskający |
2–10 min. |
|
nitrogliceryna podjęzykowo, zaprzestanie wysiłku |
Duszność |
||
|
zawał serca |
j.w. |
jw., zwykle silniejszy |
trwa >30 min. |
j.w. |
nitrogliceryna i zaprzestanie wysiłku nie przynoszą ulgi |
duszność, poty, osłabienie, nudności, wymioty |
||
|
zapalenie osierdzia |
za mostkiem lub w okolicy uderzenia koniuszkowego; może promieniować do szyi i lewego barku |
ostry, kłujący, o zmiennym natężeniu |
wiele godzin lub dni |
głęboki wdech, skręcenie tułowia, pozycja leżąca, kaszel; |
pozycja siedząca z pochyleniem do przodu |
objawy choroby podstawowej, tarcie osierdziowe, duszność |
||
|
rozwarst-wienie aorty |
|
rozdzierający, niezwykle silny, pojawia się nagle |
utrzymuje się godzinami |
wysokie ciśnienie tętnicze |
|
szmer niedomykalno-ści zastawki aortalnej, asymetria ciśnienia tętniczego na kończynach |
||
|
ból opłucno-wy |
zazwyczaj jednostronny, może promieniować do okolicy międzyłopatko-wej |
ostry, kłujący |
Utrzymujący się |
|
ułożenie na tej stronie klatki piersiowej, po której występuje ból |
objawy choroby podstawowej, zwykle duszność, tachypnoë |
||
|
nerwoból |
jednostronny w półpaścu, może być obustronny przy zmianach w kręgosłupie |
ostry |
zmienny |
może się nasilać przy lekkim dotyku |
w półpaścu leki przeciwwirusowe, w innych stanach analgetyki |
osutka pęcherzykowa w półpaścu, tkliwość uciskowa kręgów piersiowych |
||
|
refluks żołądkowo-przełyko-wy |
zamostkowy, może promieniować do pleców |
zwykle piekący lub gniotący |
zmienny |
obfity posiłek, pochylanie się, pozycja leżąca |
środki przeciwrefluksowe |
ból w nadbrzuszu, dyspepsja |
||
|
pęknięcie przełyku |
zamostkowy |
|
pojawia się nagle |
gwałtowne wymioty, wysiłek |
|
wymioty |
||
|
kamica żółciowa |
prawe podżebrze lub nadbrzusze, może promieniować do prawego barku |
silny, narastający, potem stały, ustępuje wolno |
od kilkunastu minut do kilkunastu godzin |
spożycie tłustego posiłku; |
pozycja leżąca, bez ruchu |
nudności, wymioty, jadłowstręt |
||
|
choroba wrzodowa |
nadbrzusze, czasem w dolnej części klatki piersiowej |
tępy, rzadziej ostry lub piekący |
godziny |
zjedzenie posiłku (wrzód żołądka) lub pozostawanie na czczo |
zjedzenie posiłku przy wrzodzie dwunastnicy, środki zobojętniające kwas żołądkowy |
dyspepsja |
||
|
ból kostno-stawowy |
miejscowy, przednia ściana klatki piersiowej |
ostry lub gniotący |
godziny, dni |
ruchy klatki piersiowej, szczególnie kaszel |
|
tkliwość przy dotyku |
||
|
ból nerwicowy |
|
zmienny |
zmienny |
stres emocjonalny |
środki uspokajające |
duszność, kołatanie serca, niepokój |
Opracowała Agata Majcher
Na podstawie: Choroby układu krążenia w: Medycyna Praktyczna, redaktorzy działu: A. Budaj, W. Leśniak.
Inne wpisy w tej kategorii
2022-08-25
Pomoc przy boreliozie i wsparcie wątroby – katuka skorpionowa
2022-08-19
Sposoby na ból głowy
2022-07-08
E-produkty – szkodliwe dodatki do żywności – konserwanty i inne (cz. II)
2022-07-04
Ćwiczenia na ból w łokciu
2022-06-01
Ćwiczenia na stawy kolanowe
2022-05-19
