Owoce camu camu (Myrciaria dubia) to jagody rosnące na niewielkich (1–3 m wysokości) krzewach z rodziny mirtowatych. Surowcem leczniczym są pokryte cienką, błyszczącą, czerwono-bordową skórką owoce – okrągłe i soczyste, o średnicy 1,0–3,2 cm.

Camu camu jest dziko rosnącym krzewem porastającym bagna lub podmokłe tereny puszczy amazońskiej. Jagody zawierają sporo flawonoidów i antocyjanów, co w połączeniu z naturalną witaminą C zmniejsza stany zapalne i redukuje stres oksydacyjny. Na poparcie tych słów w dalszej części artykułu zamieszczam solidne dowody naukowe, gdyż camu camu zostało dobrze przebadane pod kątem leczniczego wpływu na ludzi i zwierzęta. Szczególnie ważnym odkryciem jest to, że camu camu to niezawodny surowiec: znoszący stany zapalne, leczący przewlekłe bóle o charakterze zapalnym, redukujący stres oksydacyjny, wspierający odporność, regenerujący wątrobę, poprawiający profil lipidowy, usprawniający procesy myślowe, odchudzający oraz wspierający w wielu innych aspektach zdrowotnych.

Tropikalne owoce camu camu są zbyt kwaśne, by mogły być spożywane prosto z krzewu, dlatego standardowo poddaje się je suszeniu i sproszkowaniu, i dopiero w takiej formie dodaje do koktajli, jogurtów, przekąsek czy deserów. Rdzenna ludność Amazonii wykorzystuje pulpę camu camu do przygotowywania przecierów. Dowodem na wielki i wszechstronny potencjał leczniczy jagód camu camu jest fakt, że rośnie on dziko w warunkach naturalnych. To roślina o wyjątkowym profilu biochemicznym, dlatego uznałam za konieczne przybliżyć Państwu w niniejszym artykule tę niezwykłą jagodę.

Skład fitochemiczny jagód camu camu

Owoce camu camu są doskonałym źródłem wielu bioaktywnych związków. Zbudowane są z: aminokwasów, kwasów organicznych (np. kwas cytrynowy, izocytrynowy, jabłkowy), z kwasów tłuszczowych, (głównie kwas stearynowy, linolowy i oleinowy). Główne cukry w jagodach to glukoza i fruktoza, owoce zawierają jeszcze beta-karoten, błonnik, niewielkie ilości pektyny i skrobi. Z mikroelementów wyróżnić trzeba znaczne ilości elektrolitów (sód, potas, wapń, magnez) oraz: cynku, manganu i miedzi. Trzeba również podkreślić, że camu camu słynie z rekordowego stężenia witaminy C, przewyższającego nawet trzykrotnie stężenie tej witaminy w aceroli czy dzikiej róży, nie mówiąc już o cytrusach. Unikalny skład fitochemiczny camu camu stawia na podium te jagody wśród innych owoców tropikalnych, zdolność antyoksydacyjna camu camu przewyższa możliwości wielu owoców. Jak wiadomo, witamina C jest silnym przeciwutleniaczem, a w jagodach camu camu znajdują się jej rekordowe ilości. Jagody zawierają mnóstwo polifenoli (flawonoidy, kwasy fenolowe, garbniki, stilbeny i lignany). Zawartość tych związków zależna jest od stopnia dojrzałości rośliny, zaś najwięcej ich znajduje się w nasionach i skórce.

Działanie przeciwzapalne camu camu

Prowadzono badania nad właściwościami przeciwzapalnymi soku z miazgi camu camu i ekstraktu z nasion. Badaniom poddano myszy, którym wstrzykiwano λ-karageninę w celu wywołania reakcji zapalnej. Na skutek eksperymentu u myszy pojawiły się obrzęki na łapkach. Podanie myszom ekstraktu z nasion camu camu (2000 µg/kg) znacząco zredukowało ten obrzęk. Pod koniec leczenia zbadano komórki krwi u myszy, oceniając efekty działania flawonoidów i witaminy C – badanie wykazało wysoki potencjał antyoksydacyjny camu camu, nie wykazując przy tym najmniejszego działania cytotoksycznego. Wszystkie myszy wyzdrowiały.

Wyniki badań dobitnie sugerują przeciwzapalne działanie rośliny. Aktywny związek w ekstrakcie, który za to odpowiada zidentyfikowany został jako kwas betulinowy (silny przeciwzapalny triterpenoid). Według przeprowadzonych badań kwas betulinowy może zapobiegać chorobom o podłożu immunologicznym.

Ochronne działanie na układ trawienny

Podczas badań na gryzoniach specjalnie wywoływano u szczurów otyłość, tucząc je pokarmem bogatym w węglowodany i tłuszcze. Szczury podzielono na dwie grupy: grupę eksperymentalną, która codziennie przyjmowała sproszkowaną miazgę camu camu, i nieleczoną grupę kontrolną. Po 12 tygodniach zbadano krew, wątrobę, serce i białą tkankę tłuszczową. U szczurów nasyconych camu camu zmniejszyła się waga tłuszczu w białej tkance tłuszczowej, poprawiła się tolerancja glukozy i wrażliwość na insulinę, uregulował się cholesterol całkowity i trójglicerydy we krwi, zmniejszyło się stężenie toksyn we krwi i stan zapalny, a AST, AspAT wróciły niemal do normalnego poziomu.

Wyniki badań nad camu camu są wielce obiecujące – mogą odegrać kluczową rolę w terapii otyłości i chorób metabolicznych wśród ludzi.

Badania na ludziach

W 2008 roku przeprowadzono pierwsze badania na ludziach nad właściwościami przeciwutleniającymi i przeciwzapalnymi camu camu. U 20 nałogowych palaczy płci męskiej stwierdzono przyspieszony stan stresu oksydacyjnego. Ochotników podzielono losowo na dwie grupy – z czego jednej codziennie podawano witaminę C w tabletkach, a drugiej 100-procentowy ekstrakt camu camu (przez 7 dni).

Liczba wypalanych papierosów, podaż substancji smolistych i nikotyny oraz wyniki ciśnienia krwi były podobne w obu grupach. W grupie suplementującej camu camu po 7 dniach znacząco zmniejszył się poziom markerów stresu oksydacyjnego w moczu i całkowite reaktywne formy tlenu w surowicy, podobnie jak poziomy markerów stanu zapalnego białka C-reaktywnego, interleukiny-6 i interleukiny-8. Nie zaobserwowano takich zmian w grupie pierwszej, suplementującej samą witaminę C. Badanie potwierdziło, że camu camu ma silniejsze działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne niż czysta witamina C. Ponadto camu camu dzięki innym substancjom przeciwutleniającym, takim jak: karotenoidy, antocyjany czy potas, zwiększa biodostępność witaminy C.

Warto zastanowić się nad wprowadzeniem omawianego superfood do codziennej, zrównoważonej diety, posypując na przykład sproszkowanym owocem różne dania. Camu camu jest naturalną prozdrowotną bombą, skarbnicą witaminy C oraz flawonoidów, a przede wszystkim – przeciwdziała chorobotwórczym procesom przeciwzapalnym. Chcąc więc wspierać naturalną odporność, redukować stany zapalne oraz łagodzić procesy związane ze stresem oksydacyjnym, warto włączyć owoc do codziennego menu.