Chmiel zwyczajny jest rośliną, która głównie kojarzy się z wyrabianiem piwa. Nadaje mu smak oraz aromat. Z jej pędów powstają też sałatki oraz smaczne przekąski. Chmiel znalazł również zastosowanie w lecznictwie. Ma właściwości przeciwwirusowe i moczopędnie. Poprawia samopoczucie, działa uspokajająco i wykazuje skuteczność jako środek na mocny sen. Jakie jeszcze zalety ma chmiel zwyczajny?    

Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus) to roślina wieloletnia należąca do rodziny konopiowatych. Dzieli się na dwa rodzaje: aromatyczny i goryczkowy. Przypuszcza się, że pochodzi z niektórych regionów: Europy, Ameryki Północnej oraz Azji. Porasta zarośla, podmokłe i trudno dostępne tereny, lasy na kępach, bagna i moczary. Występuje też w okolicach rowów, a także na obszarach zamieszkanych przez człowieka i miejscach przeznaczonych na śmietniska.

Ta dwupienna roślina w uprawie potrzebuje osłony od wiatru. Lubi też porastać żyzne i nasłonecznione gleby. Kwiaty żeńskie to szyszki o jajowatym kształcie, których zbiór następuje w  sierpniu. Owocami są  kuliste orzeszki koloru pomarańczowego lub jasnobrązowego. Polska zajmuje trzecie miejsce w Europie pod względem ilości produkcji chmielu. Z jego młodych pędów można tworzyć surówki oraz dodatki do zup. Szyszki znajdują zastosowanie przy produkcji piwa. Napary z tej rośliny wykorzystuje się w ziołolecznictwie. Chmiel jest też składnikiem wielu kosmetyków do pielęgnacji skóry.  

Składniki chmielu zwyczajnego decydują o jego właściwościach leczniczych

W szyszce chmielu zwyczajnego znajdują się witaminy C i E. Występuje też substancja zwana lupuliną, która nadaje mu żywiczny aromat oraz charakterystyczny smak. Roślina zawiera również: gorycze, lotny olejek, polifenole, a także fitoestrogeny. W składzie chmielu znajduje się ksantohumol należący do grupy flawonoidów oraz: garbniki, związki siarki, związki trójterpenowe, mircen, seskwiterpeny i cholina.  

Chmiel zwyczajny ma właściwości antyoksydacyjne

Zawarte w chmielu zwyczajnym substancje takie jak ksantohumol oraz 8-prenylonaryngeniny posiadają możliwości zwalczania wolnych rodników. Niwelują powstanie stanów zapalnych dzięki działaniu przeciwbakteryjnemu. Ich szczególną aktywnością jest hamowanie rozwoju raka. Badania wykazały, że powodują śmierć komórek nowotworowych prostaty, a także białaczki limfocytowej. Przeciwnowotworowe działanie może też zapobiegać wystąpieniu raka: jelita grubego, piersi, płuc, a także mózgu.

Organizm, który został zaatakowany przez nowotwór, można wspomagać przy pomocy chmielu zwyczajnego, co hamuje stany zapalne i sprzyja procesom antyoksydacyjnym.     

Chmiel zwyczajny wpływa na lepsze funkcjonowanie organizmu

Substancje zawarte w chmielu zwyczajnym wykazują dużą aktywność biologiczną. Skutecznie przeciwdziałają zbyt wysokiemu stężeniu cholesterolu LDL, co zapobiega osłabieniu organizmu, zaburzeniom metabolicznym, miażdżycy, chorobie wieńcowej czy też zawałowi serca.

Przyjmowanie naparów z chmielu zwyczajnego może powstrzymać rozwój oraz produkcję drobnoustrojów szkodliwie wpływających na organizm. To skuteczny środek zwalczający wirusy i bakterie. Hamuje powstawanie wrzodów, a także działa przeciwgrzybicznie. Może też pomóc osobom, które zmagają się ze zbyt wysokim ciśnieniem krwi.

Chmiel zwyczajny poprawia samopoczucie i pozwala na lepszy sen  

Substancje występujące w chmielu zwyczajnym wykazują właściwości uspokajające. Powodują poprawę humoru i pogodniejsze nastawienie. Wpływają pozytywnie na układ nerwowy, co skutkuje zmniejszeniem poziomu stresu  i napięcia. Napary z szyszki chmielu zwyczajnego pomagają zasnąć i zapanować nad silnymi napadami lękowymi oraz skrajnymi emocjami. Koją nerwy i pozwalają na rozluźnienie psychiczne. Powinny z nich korzystać osoby narażone na pracę w stresie, mające tendencję do wpadania w złość i rozdrażnienia nerwowego.   

Chmiel zwyczajny pomaga na zaburzenia pracy żołądka

Spożywanie chmielu zwyczajnego poprawia trawienie. Dzieje się tak dzięki działaniu zawartych w nim substancji, które wzmagają produkcję soków żołądkowych. Pokarm jest szybciej przetwarzany, składniki mineralne efektywniej transportowane do komórek całego organizmu, a zbędne produkty przemiany materii łatwiej wydalane. Chmiel zwyczajny jest doskonałym środkiem w przypadku zaburzeń łaknienia, a także problemów jelitowych. Pomaga również na wzdęcia i stany zapalne umiejscowione w przewodzie pokarmowym. Ma właściwości moczopędne, dzięki czemu usuwa toksyny z organizmu.

Chmiel zwyczajny doskonale wpływa na kondycję skóry

Zawarte w chmielu zwyczajnym antyoksydanty, zwalczając wolne rodniki powodują, że komórki nie starzeją się zbyt szybko. Wpływa to pozytywnie np. na skórę, która lepiej wygląda i jest bardziej odżywiona. Dlatego wyciągi z tej rośliny są składnikiem wielu kosmetyków niwelujących zmarszczki oraz wpływających na poprawę cery. Występują również w szamponach, które wzmacniają strukturę i jakość włosów. Chmiel zwyczajny można też stosować bezpośrednio na skórę. Takie działanie nie tylko poprawia jej ogólny stan, ale również łagodzi dolegliwości związane z korzonkami i reumatyzmem.   

Chmiel zwyczajny stosuje się na różne dolegliwości i poprawę zdrowia

Substancje zawarte w chmielu mają działanie rozkurczowe. Dlatego napary z tej rośliny pozwalają na zmniejszanie napięcia mięśni gładkich jelit, a także okolic dróg moczowych. Mogą przynieść ulgę przy pojawieniu się dolegliwości związanych z miesiączką. Kobietom są pomocne także w okresie menopauzy, łagodząc przykre objawy pojawiające się w tym czasie. Chmiel zwyczajny zaleca się do spożycia osobom z chorobami gruczołu krokowego.

Dzięki właściwościom antybakteryjnym przyspiesza gojenie ran i skutecznie regeneruje komórki zranionych miejsc. Natomiast płukanki z szyszki tej rośliny pomagają zwalczać bakterie atakujące zęby i dziąsła. Takie działanie zapobiega próchnicy oraz niweluje stany zapalne.   
Stosowanie chmielu zwyczajnego może pomóc w łagodzeniu bólów, a także wzmacnia odporność organizmu. Warto go więc spożywać w okresie zwiększonego nasilenia infekcji wirusowych.  

To warto wiedzieć

Chmiel zwyczajny wykazuje się właściwościami uspokajającymi i ułatwia zasypianie, dlatego lepiej nie spożywać go w trakcie prowadzenia pojazdów – zwłaszcza podczas długiej podróży. Jeśli ktoś przyjmuje leki na uspokojenie, to powinien skonsultować z lekarzem chęć korzystania z naparów i wyciągów na bazie tej rośliny. Szczególną ostrożność powinny też zachować kobiety będące w ciąży i karmiące piersią, a także dzieci.   

Opracował Jarosław Cieśla