Cierpka wiśnia – najlepsze źródło antocyjanów
Cierpka wiśnia – najlepsze źródło antocyjanów

Rośliny i zioła stanowią od wieków najlepsze źródło substancji pomocnych – zarówno w utrzymaniu zdrowia, jak i w procesie leczenia. Kategoria czerwonych owoców i warzyw charakteryzuje się bogactwem w antyoksydacyjną klasę fitochemiczną znaną jako antocyjany.


Według badań (opublikowanych w „Journal of Nutrition” w marcu 2002 roku) naukowcy odkryli, że do roślin zawierających najwięcej przeciwutleniaczy należą przedstawiciele rodziny Rosaceae (wiśnia, jeżyna, truskawka, malina). Wiśnie oferują zdrową dawkę przeciwutleniającej witaminy C, która jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego i odgrywa rolę w syntezie kolagenu, a także w gojeniu się ran. Oprócz witaminy C i antocyjanów wiśnie są obfite w substancje chemiczne pomocne w zwalczaniu chorób. W wielu badaniach wykazano, że alkohol perillilowy, limonen i kwas elagowy zawarte w wiśni wpływają na zahamowanie procesu nowotworzenia. Według przeglądów naukowych szczególną rolę wiśnie odgrywają w przypadku nowotworów: piersi, płuc, wątroby, skóry i okrężnicy. Odkrycia z eksperymentu zaprojektowanego w celu przetestowania potencjału cierpkich antocyjanów wiśniowych w hamowaniu rozwoju nowotworu jelita u myszy zostały opublikowane w „Cancer Letters” w maju 2003 roku. Naukowcy odkryli, że myszy karmione cierpką wiśnią miały znacznie mniej gruczolaków niż myszy na diecie kontrolnej. Antocyjany wiśniowe również hamowały wzrost komórek niektórych ludzkich linii komórkowych raka okrężnicy in vitro. Wyniki te zdecydowanie sugerują, że antocyjany wiśni mogą zmniejszać ryzyko raka okrężnicy. W badaniu przeprowadzonym na zwierzętach w 2014 roku w „Pakistan Journal of Pharmaceutical Sciences” stwierdzono, że ekstrakt z wiśni wykazuje właściwości antyproliferacyjne i apoptotyczne wobec komórek nowotworowych.


Wiśnie zawierają kwercetynę – jeden z najsilniejszych przeciwutleniaczy. Kwercetyna między innymi zapobiega uszkodzeniom oksydacyjnym lipoprotein o niskiej gęstości (frakcji LDL). Kiedy cholesterol LDL jest utleniony, to bardziej prawdopodobne, że przylega do ścian tętnic, tworząc płytkę, która przyczynia się do zawału serca i udaru mózgu. W badaniu opublikowanym w „American Journal of Physiology” w 2006 roku ekstrakt z nasion wiśni znacząco poprawił przywrócenie funkcji serca (w tym przepływu i ciśnienia krwi).


Cierpka wiśnia, bogata w dwa związki przeciwzapalne (antocyjany i kwercetynę), znalazła zastosowanie w łagodzeniu objawów astmy i innych chorób układu oddechowego. Dodatkowo jej suplementowanie może przynieść ulgę osobom cierpiącym na dnę moczanową (czyli bolesną formę zapalenia stawów). Zgodnie z wieloma artykułami naukowymi antocyjany i inne związki występujące w cierpkich wiśniach hamują aktywność enzymów prozapalnych zwanych cyklooksygenazą-1 i -2 prawie tak samo jak ibuprofen i inne niesterydowe leki przeciwzapalne. W badaniu z 2011 r. naukowcy podawali kwaśny sok wiśniowy, aby złagodzić stan zapalny u osób otyłych i otyłych pacjentów z dną moczanową. Wyniki pokazały, że suplementacja kwaśną wiśnią znacząco zmniejszyła szybkość sedymentacji erytrocytów, która jest markerem przewlekłego zapalenia. Makrofagi modulują reakcję zapalną w ostrej dnie moczanowej, uwalniając tlenek azotu i inne substancje prozapalne. W badaniu in vitro antocyjany z wiśni silnie hamowały produkcję tlenku azotu przez makrofagi, a ich działanie porównano do działania kwercetyny.


Wiśnie zawierają znaczne ilości melatoniny, która jest ważnym związkiem fitochemicznym regulującym cykle snu i czuwania. Badanie przeprowadzone w 2010 roku udowodniły, że cierpki sok wiśniowy zmniejsza objawy bezsenności u osób starszych.

Ekstrakt z cierpkiej wiśni został zaproponowany jako skuteczny składnik produktów kosmetycznych ze względu na ich właściwości przeciwutleniające.
 
W przeglądzie naukowym oceniono badania kliniczne dotyczące stosowania soku wiśniowego u sportowców. Pomimo różnorodności populacji pacjentów, sportu/aktywności i protokołów interwencji autorzy wskazali wyraźne działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające suplementacji oraz zaobserwowali zmniejszenie bólu i poprawę regeneracji siły mięśni po intensywnych ćwiczeniach. Dalsze badania potwierdzają rolę cierpkiej wiśni w łagodzeniu objawów uszkodzenia mięśni i poprawie regeneracji po wysiłku.


Badanie oceniające wpływ ekstraktu cierpkiej wiśni na zdolności poznawcze u pacjentów w podeszłym wieku (powyżej 70 lat) z łagodną do umiarkowanej demencją wykazało istotną poprawę w przypadku płynności słownej oraz pamięci krótko- i długoterminowej w grupie stosującej analizowany suplement diety.

Kolejną rośliną o szerokim spektrum właściwości fitoterapeutycznych jest Theobroma cacao, czyli małe, wiecznie zielone drzewo o wysokości około 8 m pochodzące z Ameryki Środkowej i Południowej. Nasiona, znane jako ziarna kakaowca, są suszone, fermentowane i prażone w celu uzyskania ekstraktu do wyrobu m.in czekolady i masła kakaowego. Chociaż kakao jest używane głównie jako pożywienie, ma również wartości terapeutyczne. Nasiona zawierają wysokie stężenia medycznie aktywnych składników, w tym: flawonoidów (katechiny, enancjomerów epikatechiny, procyjanidyny B2 i metyloksantyny), ksantyny, oleju roślinnego i endorfin. Jest to gorzkie, moczopędne zioło, które pobudza układ nerwowy, obniża ciśnienie krwi i rozszerza tętnice wieńcowe. Proszek kakaowy i masło kakaowe są bardzo odżywcze – to ostatnie również łagodzi i zmiękcza uszkodzoną skórę. Nasiona są używane w Ameryce Środkowej i na Karaibach jako tonik serca i nerek, a napar z upieczonych błon nasiennych pije się jako lekarstwo na anemię. Proszek kakaowy jest stosowany w leczeniu m.in. wysokiego ciśnienia krwi. W 2009 roku „New York Times” opublikował artykuł skupiający się na szwedzkim badaniu, w którym znaleziono dowody na to, że osoby spożywające czekoladę miały wyższe wskaźniki przeżywalności na zawał serca. Tych 1169 uczestników składało się z mężczyzn i kobiet bez cukrzycy, którzy wzięli udział w ośmioletnim badaniu, w którym naukowcy wzięli pod uwagę takie cechy jak: wiek, płeć, palenie i otyłość.

Imbir lekarski (Zingiber officinale) to inny przykład rośliny używanej zarówno w przemyśle spożywczym jako przyprawa oraz w medycynie jako lek (od ponad 200 lat w tradycyjnej medycynie chińskiej). Ważne związki występujące w imbirze to: żelazo, magnez, wapń, witamina C, flawonoidy, związki fenolowe (gingerdiol, gingerol, gingerdion i shogaole), seskwiterpeny, paradole. Aktywność farmakologiczną imbiru przypisywano głównie aktywnym fitozwiązkom 6-gingerol, 6-shogaol, zingeronowi, obok innych fenoli i flawonoidów. W szczególności gingerol i shogaol są znane z właściwości przeciwutleniających i przeciwzapalnych. Dodatkowe właściwości imbiru lekarskiego opisane w literaturze to działanie: przeciwnowotworowe, przeciwgorączkowe, przeciwcukrzycowe, przeciwzakrzepowe i przeciwbólowe.


Imbir lekarski szeroko stosowany jest zatem w zapaleniu stawów, skurczach, skręceniach, bólach gardła, reumatyzmie, bólach mięśni, wymiotach, zaparciach, niestrawności, nadciśnieniu, demencji, gorączce i chorobach zakaźnych.


Połączenie tych trzech bogatych ekstraktów roślinnych zapewnia bez wątpienia odpowiedni „zastrzyk” substancji przeciwzapalnych i przeciwutleniaczy.


dr n. med. Jolanta Zięba

Inne wpisy w tej kategorii

Ekstrakt ziołowy Nefris firmy Medi-Flowery

2022-08-25

Ekstrakt ziołowy Nefris firmy Medi-Flowery

Stymuluje, rozgrzewa, pobudzaNefris to wyciąg ze starannie wyselekcjonowanych ziół. Wchodzące w jego skład: nawłoć, tymianek, mięta  pieprzowa, pokrzywa zwyczajna oraz imbir, pobudzają ogólną odp [...]

Czytaj dalej

Pomoc przy boreliozie i wsparcie wątroby – katuka skorpionowa

2022-08-25

Pomoc przy boreliozie i wsparcie wątroby – katuka skorpionowa

Katuka skorpionowa (Picrorhiza kurroa) to roślina lecznicza występująca w regionie Himalajów, na wysokości 3000–5000 metrów. Rośnie w szczelinach skalnych i wilgotnej, piaszczystej glebie. Kwitni [...]

Czytaj dalej

Aspiryna roślinna – skuteczna pomoc przy infekcjach

2022-08-25

Aspiryna roślinna – skuteczna pomoc przy infekcjach

Któż z nas nie zna aspiryny, wszak to popularny preparat o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym  i przeciwgorączkowym.Historia aspiryny –  inaczej kwasu acetylosalicylowego – sięga czasów st [...]

Czytaj dalej