Nazwa „fikocyjanina” pochodzi od greckiego phyco oznaczającego „algi”. Fikocyjanina produkowana jest przez algi z rodziny Arthrospira platensis . Jestto białko wiążące pigment z rodziny fikobiliprotein, ktre znalazło zastosowanie w produktach spożywczych, farmaceutycznych i kosmetycznych.

Istnieją dwa typy fikocyjaniny: C-fikocyjanina i R-fikocyjanina pochodzące odpowiednio z zielonych i czerwonych alg. W algach fikocyjanina pełni funkcję lekkiego kompleksu światłoczułego (niebieska barwa jest maskowana obecnością zielonego chlorofilu). W branży suplementów diety fikocyjanina stała się popularna ze względu na wysoki poziom białka i właściwości prozdrowotne. Badania wykazały, że organizm ludzki może wchłonąć 85 proc. fikocyjaniny, więc jest ona białkiem o bezkompromisowej jakości. Poza tym fikocyjanina to naturalny surowiec o najsilniejszym działaniu przeciwutleniającym i najszerszym zakresie przeciwutleniania pośród surowców rozpuszczalnych w wodzie. Dzięki obecności fikocyjaniny spirulina wykazuje wysokie funkcje odżywcze i zdrowotne. Spirulina to jeden z bogatszych w składniki odżywcze pokarmów XXI wieku. Z jakich powodów ten naturalny niebieski pigment powinien zostać włączony do naszej diety? Podobno spirulina nie należy do najsmaczniejszych. Dlaczego więc niebieska spirulina budzi coraz większe zainteresowanie i staje się nowym trendem w zdrowej żywności? Jeśli wcześniej byłeś zszokowany niebieskim jedzeniem, po przeczytaniu tego artykułu dowiesz się, czym jest fikocyjanina – niebieskie białko występujące w spirulinie. Oto wszystko, co musisz wiedzieć o tym fantastycznym pomocniku kolorowej żywności.

Skuteczność fikocyjaniny

Fikocyjanina to bardzo silny wzmacniacz układu odpornościowego – jest dobrze znana ze swoich niezwykłych właściwości przeciwzapalnych i przeciwutleniających.

Fikocyjanina może pomóc w regulacji i syntezie różnych ważnych enzymów w organizmie człowieka. Odgrywa ważną rolę w hamowaniu wzrostu komórek nowotworowych oraz wspomaganiu regeneracji komórek ludzkich czy promowaniu syntezy elastyny w organizmie. Fikocyjanina poprawia odporność organizmu ludzkiego na choroby. Dlatego została okrzyknięta przez ekspertów „diamentem żywności”. Wykazano, że fikocyjanina hamuje ekspansję komórek rakowych. Może mieć również zastosowanie wspomagające terapię przeciwnowotworową. Badania wykazały, że pacjenci z nowotworem wątroby, którym podawano fikocyjaninę, wykazali większą przeżywalność – średnio o 24 proc. – w porównaniu do grupy kontrolnej. To pokazuje, że fikocyjanina może poprawić jakość życia oraz wydłużyć je u osób z chorobami nowotworowymi.

Przeciwutlenianie i wymiatanie wolnych rodników

Fikocyjanina promuje aktywność komórek, usuwa wolne rodniki w organizmie, poprawia funkcje jajników i sprzyja szybkiej syntezie elastyny. Fikocyjanina wykazuje silne działanie regeneracyjne i naprawcze ludzkiego organizmu, przeciwdziałając stresowi oksydacyjnemu. Według badań naukowych fikocyjanina może stymulować tworzenie się czerwonych krwinek. Jej działanie jest zbliżone do hormonu erytropoetyny (EPO). Może regulować funkcję białych krwinek i zwiększać aktywność limfocytów. Promując wzrost czerwonych krwinek, może także poprawić funkcję odpornościową organizmu oraz zwiększyć sprawność fizyczną. Fikocyjanina wykazuje również działanie nawilżające, przeciwalergiczne, przeciwzapalne i przeciwdziałające osadzaniu się płytki nazębnej. Zespół badawczy z Uniwersytetu Tajwańskiego opublikował 7 stycznia nowe wyniki badań i stwierdził, że oczyszczona fikocyjanina wykazuje działanie przeciwalergiczne.

Żywność

Wraz ze wzrostem globalnego przypływu roślinnego szczególnie ważny stał się dobór roślinnych surowców białkowych. Obecnie pod tym względem soja i groch są nadal najpopularniejszymi surowcami pochodzenia roślinnego, a za nimi plasują się owies i orzechy kokosowe. Istnieją jeszcze inne nowe surowce, takie jak pistacje i ciecierzyca. W porównaniu z tymi dobrze znanymi surowcami roślinnymi fikocyjanina może nadal znajdować się „w fazie embrionalnej” popularności, ale jej wartości prozdrowotne są szczególnie widoczne.

Niebieska fikocyjanina nie jest sztucznym dodatkiem – to żywność oparta na naturze. Pod względem składu fikocyjanina zawiera wszelkiego rodzaju aminokwasy egzogenne niezbędne dla organizmu człowieka, a ich średnia zawartość wynosi około 60–70 proc. – to znacznie więcej niż w wołowinie i soi. Różnorodność aminokwasów sprawia, że jest to idealne źródło białka roślinnego. Jeśli chodzi o wchłanianie składników odżywczych, to według badań fikocyjanina ma dobrą rozpuszczalność w wodzie, do 95 proc. strawności i 75 proc. szybkości wchłaniania.

Fikocyjanina to jedyne w naturze kolorowe białko i jedyny niebieski pigment dopuszczony przez FDA jako dodatek do żywności. Jednak ze względu na wysoką cenę stosowane są inne, tańsze, syntetyczne barwniki. Oprócz nadawania żywności koloru pięknego głębokiego błękitu, fikocyjanina może również zwiększyć funkcjonalność żywności oraz zapewnić konsumentom wysokiej jakości białko roślinne. Fikocyjanina może również zastąpić tradycyjne mleko jako źródło białka w produktach mlecznych. Fikocyjanina stosowana do wzbogacania żywności może poprawić bioefektywność i wykorzystanie białka w zbożach. Oprócz dostarczania białka do organizmu ludzkiego fikocyjanina jest również bogata w różne aminokwasy potrzebne organizmowi ludzkiemu. Stosunek składu aminokwasowego fikocyjaniny jest bardzo rozsądny – osiem niezbędnych aminokwasów stanowi do 37,2 proc. wszystkich aminokwasów. Ta zawartość jest bardzo wysoka – bliska zaleceniom FAO lub je przekraczająca.

Fikocyjanina w kosmetykach

Fikocyjaninę można stosować jako przeciwutleniacz i funkcjonalny surowiec kosmetyczny. W kosmetykach – także tych do makijażu – fikocyjanina zapewnia różnorodne odżywcze składniki aktywne, takie jak aminokwasy potrzebne skórze. Nie powoduje ona podrażnień skóry i uczuleń. Fikocyjanina to białko podobne do kolagenu. Jest wielkocząsteczkowe, a cząsteczki chromoforu są połączone wiązaniami dwusiarczkowymi. Działa przeciwutleniająco, nawilżająco i przeciwalergicznie, niweluje stany zapalne i usuwa piegi. Fikocyjaninę znajdziemy w kosmetykach takich marek jak L'Oreal czy Guangdong Danzi Group. W dziedzinie pielęgnacji skóry istnieje duże zainteresowanie wyjaśnieniem możliwych właściwości fikocyjaniny w leczeniu skóry z zastosowaniem technik mikrokapsułkowania fikocyjaniny – tak aby mogła być dostarczana do dolnych warstw skóry w celu złagodzenia stanu zapalnego i stresu oksydacyjnego. Wykazano, że fikocyjanina korzystnie moduluje szlaki apoptozy w komórkach skóry narażonych na promieniowanie UV. Ponadto fikocyjanina wykazuje właściwości pomocne w gojeniu ran.

Fikocyjanina promuje wchłanianie żelaza przez organizm

W dietach roślinnych tylko 13–35 proc. żelaza może być wchłaniane przez organizm, znacznie mniej niż w dietach bazujących na produktach pochodzenia zwierzęcego (50 proc.). Japońskie badania wykazały, że fikocyjanina i hem mają podobną strukturę oraz mogą tworzyć rozpuszczalne związki z żelazem, znacznie poprawiając wchłanianie żelaza przez organizm.

Odporność

Jak już wcześniej wspomniano fikocyjanina to bardzo silny wzmacniacz układu odpornościowego, który jest dobrze znany ze swoich niezwykłych właściwości przeciwzapalnych i przeciwutleniających.

Według badań fikocyjanina działa jako bardzo silny naturalny inhibitor COX-2. COX-2 jest kluczowym enzymem odpowiedzialnym za stan zapalny oraz ból w organizmie. W przeciwieństwie do środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, które sztucznie blokują ten enzym w celu leczenia stanu zapalnego i niosą ze sobą wiele potencjalnych zagrożeń dla zdrowia, fikocyjanina całkowicie zmniejsza stan zapalny w naturalny i bezpieczny sposób.

Badanie wykazało, że fikocyjanina znacznie zwiększa liczbę komórek wytwarzających przeciwciała i poprawia zdolność do wytwarzania przeciwciał w komórkach śledziony u ludzi z prawidłową odpornością oraz z odpornością obniżoną.

Ekstrakt ze spiruliny może zapobiegać powikłaniom w COVID-19

Wyciąg ze spiruliny może pomóc pacjentom chorym na COVID-19 uniknąć poważnych powikłań – wynika z badań przeprowadzonych przez izraelskich i islandzkich naukowców, które opublikowano w czasopiśmie „Marine Biotechnology”.

„Potencjalne korzyści zdrowotne spiruliny są dobrze udokumentowane” – zauważyli autorzy. „Ta niebieskozielona alga zawiera C-fikocyjaninę (C-PC), białko wiążące pigment, które wzmacnia działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe”.

Naukowcy odkryli, że ekstrakt ze spiruliny zmniejsza o 70 proc. uwalnianie białka układu odpornościowego, które może wywołać burzę cytokin w płucach prowadzącą do ostrej niewydolności oddechowej i uszkodzenia narządów. Uważa się, że burze cytokin są odpowiedzialne za krytyczne przypadki COVID-19. Badania przeprowadzono w MIGAL Galilee Research Institute w północnym Izraelu przy użyciu alg wyhodowanych w laboratorium w Islandii przez izraelską firmę Vaxa, która otrzymała dofinansowanie z Unii Europejskiej na zbadanie naturalnych metod leczenia COVID-19.

„Oznacza to, że wyciąg z alg może być stosowany do zapobiegania burzom cytokin, jeśli zostanie podany pacjentom wkrótce po postawieniu diagnozy” – powiedział współautor projektu Asaf Tzachor, badacz biotechnologii w IDC Herzliya, który obecnie kieruje projektem Food Security and Global Catastrophic Risks w Centrum Badań nad Ryzykiem Egzystencjalnym na Uniwersytecie Cambridge. Drugim współautorem jest Or Rozen z firmy MIGAL. Wśród autorów współpracujących są Soliman Khatib i Dorit Avi z firmy MIGAL oraz Sophie Jensen z MATIS – Food and Biotech Research and Development, Reykjavík. Planowane są badania kliniczne, których celem jest opracowanie doustnych kropli spiruliny.

Link: https://link.springer.com/article/10.1007/s10126-021-10020-z

Działanie przeciwutlenianiające

Fikocyjanina jest silnym przeciwutleniaczem o szerokim spektrum działania. Różne modele in vivo i in vitro wykazały, że może ona usuwać szereg toksycznych wolnych rodników, takich jak: rodniki nadtlenkowe, hydroksylowe, alkoksylowe oraz grupy nadtlenkowe i wodoronadtlenkowe, zapobiegając uszkodzeniom i starzeniu się komórek spowodowanym przez szkodliwe wolne rodniki (również zapaleniom i innym zmianom). Ponadto fikocyjanina może hamować reakcję peroksydacji indukowaną przez Fe2+ i kwas askorbinowy. Fikocyjanina podawana doustnie w dawce 50–300 mg może znacznie zahamować reakcję peroksydacji lipidów.

Ochrona przed promieniowaniem

Skuteczna odporność na promieniowanie ultrafioletowe i inne promieniowanie jonizujące jest ważną biologiczną właściwością cyjanobakterii. Fikocyjanina jako jeden z głównych składników aktywnych alg może znacząco hamować uszkodzenie krwinek, a uszkodzenie lub naprawa komórek macierzystych odgrywa istotną rolę w chorobach krwiotwórczych popromiennych. Z tej perspektywy fikocyjanina może zmniejszać wrażliwość na światło komórek macierzystych, zapobiegać redukcji komórek macierzystych, ponownie promować proliferację komórek i pomagać w przywróceniu funkcji krwiotwórczej.

Ochrona jajników

Przedwczesna niewydolność jajników jest uważana za „ukrytego zabójcę” zdrowia i urody kobiet. Holenderskie badanie wykazało, że fikocyjanina może zwiększać zdolność komórek jajnika do przenoszenia tlenu i przyspieszać proliferację nowych komórek jajnika. Eliminując wolne rodniki w organizmie i promując aktywność komórek, może odgrywać rolę w zapobieganiu zapalenia jajników i poprawie ich funkcji.

Działanie przeciwnowotworowe

Wykazano, że fikocyjanina hamuje proliferację komórek nowotworowych i indukuje apoptozę komórek rakowych – raka płuc, wątroby, okrężnicy i piersi. W 1986 roku leki zawierające związki fikocyjaniny i odżywcze produkty spożywcze opracowane i wyprodukowane przez Kangpai AIDS Research Institute i CONFIDENCE Algae Nutritional Foods Co., Ltd. osiągnęły znakomite efekty terapeutyczne u pacjentów z rakiem i białaczką.

Jak używać niebieskiej spiruliny w życiu codziennym

Fikocyjanina jest sprzedawana w postaci proszku i tabletek. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, koktajlach (także mlecznych), nadając im wspaniały niebieski odcień. Możesz robić koktajle, ciasta, lody w domu, a nawet dodawać fikocyjaninę do mleka. Możesz również bezpośrednio rozpuścić fikocyjaninę w wodzie. Obecnie na rynku pojawiają się produkty spożywcze, napoje i suplementy diety z fikocyjaniną. Zwróć więc uwagę na listę składników tych produktów, zwłaszcza jeśli są niebieskie.