Na temat grzybów z gatunku Cordyceps pisałem w poprzednim artykule. Duże zaintere-sowanie Czytelników tym tematem skłoniło mnie do napisania artykułu poświęconego kordycepinie – aktywnej substancji występującej w maczużniku bojowym (Cordyceps militaris). Jednocześnie „Zdrowie bez Leków” przygotowuje dla Państwa nowy produkt z serii Raw Forest™ na bazie ekstraktu z maczużnika bojowego. Produkt ten na naszym rynku bę-dzie się wyróżniał najwyższym stężeniem kordycepiny.

Wśród wielu przyczyn nawyki żywieniowe są uważane za jeden z głównych czynników ryzyka chorób przewlekłych, takich jak: otyłość, cukrzyca, nadciśnienie, hiperlipidemia i wiele innych, które wpływają na dobrostan ludzkości. Społeczność naukowa nieustannie pracuje nad stworzeniem produktów występujących naturalnie (nutraceutyki), które mogą pomóc w poprawie stanu zdrowia ludzkiego, nie powodując przy tym szkodliwych skutków. Przez setki lat grzyby z gatunku Cordyceps były używane jako ludowa żywność to-nizująca, ale dopiero
w ostatnim czasie zbadano ich potencjalne właściwości farmaceutyczne i nutraceutyczne.

Kordycepina i jej właściwości chemiczne

Kordycepina (3’-deoksyadenozyna) jest jedną z aktywnych substancji występujących w grzybach Cordyceps. Struktura kordycepiny składa się z cząsteczki purynowej przyłączonej do jednego ugrupowania cukru rybozy. Kordycepina jest strukturalnie bardzo podobna do adenozyny. I właśnie ze względu na to podobieństwo jest bardzo silnym składnikiem bioaktywnym o istotnych właściwościach leczniczych. Kordycepina ma wiele różnych działań farmakologicznych, takich jak: właściwości przeciwutleniające, immunologiczne, hipolipidemiczne, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwwirusowe i hipoglikemiczne.

Kordycepina a cukrzyca

Niektóre badania wykazały, że wyciąg z C. militaris spowodował znaczny spadek poziomu glukozy we krwi dzięki zwiększeniu metabolizmu glukozy, a także działanie ochronne przed nefropatią cukrzycową. Odkryto, że kordycepina zapobiega wytwarzaniu prozapal-nych cytokin (takich jak TNF-α, IL-1β i IL-6) w makrofagach, zwiększa tolerancję glukozy, zapobiega nefropatii cukrzycowej i zwłóknieniu nerek. Badania sugerują, że kordycepina ma bardzo duży potencjał jako bezpieczny lek przeciwcukrzycowy.

Kordycepina i choroby układu krążenia (hiperlipidemia)

Choroby sercowo-naczyniowe stały się jedną z głównych przyczyn zgonów na całym świecie – także w krajach rozwiniętych. Uważa się, że wśród różnych czynników ryzyka wzrost poziomu lipidów jest jednym z głównych czynników powodujących tę przewlekłą chorobę.
W badaniach kordycepina okazała się bardzo skuteczna w redukcji lipidów. Podawanie kordycepiny było w stanie skutecznie zmniejszyć akumulację lipoprotein o niskiej gęstości, cholesterolu całkowitego i triglicerydów.

Kordycepina i działanie przeciwzapalne

Zapalenie to naturalna reakcja na uraz. Powstaje w naszym ciele, aby wyeliminować szkodliwe elementy, takie jak: uszkodzone komórki, czynniki drażniące i patogeny, po-przez zainicjowanie systemu gojenia. Ostre i przewlekłe zapalenia płuc opisano w różnych chorobach układu oddechowego, takich jak: astma, zespół ostrej niewydolności oddechowej, mukowiscydoza i przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Stwierdzono, że kordycepina jest skuteczna w astmie oskrzelowej, oczyszcza drogi oddechowe ze śluzu i nawilża ich powierzchnię. Kordycepina łagodzi zwłóknienie w płucach poprzez hamowanie ekspresji TGF-b1. Na podstawie tych zbiorczych raportów
i danych można pod-sumować, że kordycepina ma cały potencjał, aby stać się bardzo silnym bioaktywnym składnikiem przeciwzapalnym.

Kordycepina i działanie przeciw osteoporozie

Osteoporoza zwiększa ryzyko złamań, ponieważ kości stają się bardziej porowate i kruche. Choroba ta dotyka głównie osób starszych: szczególnie kobiety po menopauzie i pacjentki, które były długotrwale leczone sterydami. Działanie przeciwosteoporotyczne kordycepiny badano u kobiet z osteopenią po usunięciu jajników. Stwierdzono, że kordycepina była w stanie przeciwdziałać utracie gęstości kości. Badania wykazały, że doustne przyjmowanie kordycepiny może zwiększyć poziom osteokalcyny (markera tworzenia kości). Wyniki sugerują więc, że kordycepina może być cennym bioaktywnym związkiem do leczenia osteoporozy i może zapobiegać utracie gęstości kości spowodowanej niedoborem estrogenów.

Kordycepina i działanie przeciwartretyczne

Zapalenie stawów to przewlekła choroba charakteryzująca się głównie bólem i sztywnością stawów, obrzękami i zmniejszeniem ruchliwości stawów. Długotrwałe stosowanie leków przeciwzapalnych wiąże się z wieloma skutkami ubocznymi. Ostatnio przeprowadzono badania
w poszukiwaniu skutecznych leków przeciwartretycznych o zwiększonym działaniu terapeutycznym i mniejszej liczbie skutków ubocznych. Stwierdzono, że kordycepina wykazała ochronne działanie poprzez zapobieganie degradacji chrząstki, a także działanie przeciwzapalne. Istnieją doniesienia, że kordycepina zmniejsza nadmierne nacieki komórek zapalnych. Na podstawie tych informacji można wnioskować, że kordycepina ma potencjał terapeutyczny jako środek przeciwzapalny i może być stosowana w chorobach artretycznych.

Kordycepina i działanie przeciwutleniające

Wiadomo, że nietoksyczne przeciwutleniacze z naturalnych źródeł, zwłaszcza roślin leczniczych, zapobiegają uszkodzeniom oksydacyjnym dzięki ich bogactwu w polifenole i związki bioaktywne. Aktywność antyoksydacyjna kordycepiny była badana przez różnych naukowców. Badania wykazały, że kordycepina znacząco zwiększa poziomy enzymów antyoksydacyjnych, takich jak dysmutaza ponadtlenkowa
i peroksydaza glutationowa w komórkach. Ponadto kordycepina powoduje zmniejszenie peroksydacji lipidów oraz wzrost bardzo ważnych enzymów antyoksydacyjnych w wątrobie, takich jak katalaza i dy-smutaza ponadtlenkowa.

Kordycepina i działanie przeciwmalaryczne

Malaria to bardzo powszechna choroba na całym świecie, którą cechuje wysoka śmiertelność – szacuje się, że co 2 minuty na malarię umiera dziecko. Wpływ kordycepiny na pasożyta malarii pokazał jej hamujący wpływ na syntezę kwasów nukleinowych i białek pasożyta. To sprawia, że kordycepina jest cząsteczką o potencjalnym działaniu przeciwmalarycznym.

Kordycepina i inne choroby

Dna moczanowa jest przewlekłą chorobą metaboliczną charakteryzująca się odkładaniem złogów kwasu moczowego w stawach oraz nerkach. Badania wykazały jednoznacznie, że kordycepina obniża poziom kwasu moczowego we krwi.

Niepłodność

Według badań suplementacja kordycepiną powodowała wzrost jakości nasienia oraz jego ilości. Kordycepina podnosi poziom testosteronu
i estradiolu-17, co przekłada się bezpośrednio na odsetek ruchliwych plemników.

Przewlekła choroba nerek (PChN) to stan chorobowy, w którym stan tych organów stale się pogarsza i jest związany zarówno z chorobami niezakaźnymi, np. cukrzycą i nadciśnieniem, jak i chorobami zakaźnymi, takimi jak wirusowe zapalenie wątroby typu B. Badania kliniczne dotyczące możliwości zastosowania kordycepiny potwierdziły korzystny wpływ na zmniejszenie progresji schyłkowej niewydolności nerek – obniżenie poziomu kreatyniny w surowicy oraz poprawa metabolizmu.

Działanie przeciwwirusowe

Ponieważ kordycepina ma podobieństwo strukturalne do adenozyny, może uczestniczyć w hamowaniu polimerazy i destabilizacji mRNA.
Grupy badawcze naukowców przedstawiły prace, z których jasno wynika, że kordycepina ma działanie przeciwwirusowe przeciwko kilku wirusom, w tym: wirusowi grypy, ludzkie-mu wirusowi niedoboru odporności, wirusowi mysiej białaczki i wirusowi Epsteina-Barr. Silne oddziaływanie molekularne kordycepiny z białkiem wypustkowym SARS-CoV-2 sugeruje duży potencjał kordycepiny do hamowania, wnikania i replikacji wirusa do organizmu gospodarza. Co więcej, niezwykłe kliniczne korzyści zdrowotne kordycepiny – w tym działanie ochronne na wątrobę, nerki, układ sercowo-naczyniowy, oddechowy, ner-wowy i immunologiczny – również wspierają tkanki najbardziej dotknięte przez COVID-19 w późniejszej fazie infekcji. ( https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7754931/)

Bezpieczeństwo i skuteczność

Cordyceps militaris (stosowany od wieków przez tradycyjną medycynę chińską) nazywa-ny jest również „cudownym grzybem” ze względu na swoje wyjątkowe właściwości zdrowotne. Z powodu naturalnego występowania uważany jest za farmakologicznie bezpieczny i dobrze tolerowany po spożyciu przez ludzi.  Kordyceps może obniżać krzepliwość krwi, dlatego należy zasięgnąć porady u swojego lekarza
w przypadku zaburzeń krzepnięcia i przyjmowania leków przeciwzakrzepowych. Przed ewentualnym zabiegiem chirurgicznym należy przerwać przyjmowanie preparatów z kordycepsu na 2 tygodnie przed planowaną operacją.

Opracował w języku polskim Michał Uroczyński

Artykuł ma charakter poglądowy i nie może być traktowany jako porada medyczna. Wszelkie schorzenia i dolegliwości należy konsultować ze swoim lekarzem.