Cebula (Allium cepa L.) to jadalna roślina należąca do rodziny liliowatych, jedno z najważniejszych warzyw, którego nie może zabraknąć w polskich kuchniach. Jej światowa produkcja wynosi ok. 55 mln ton i pomimo że jest wysoko ceniona, na szczęście jest niedrogą jarzyną.

Cebula to wszechstronne warzywo i zwykle jest używane jako wartościowy składnik wielu potraw. Cebule klasyfikowane są na podstawie koloru ich łuski spichrzowej, wyróżnia się zatem cebule żółte, białe i czerwone, z których te ostatnie  są rekordzistkami pod względem zawartości kwercetyny, bardzo silnego przeciwutleniacza.

Skład czerwonej cebuli

Czerwona cebula zawiera mnóstwo cennych fitoskładników, takich jak: karotenoidy, flawonole (głównie kwercetynę), minerały (mangan, miedź, wapń, żelazo), fenole, fitoestrogeny, terpenoidy, kempferol i związki siarkoorganiczne, witaminy (B6, C), węglowodany, prebiotyki i aminokwasy. Poziom kwercetyny w czerwonej cebuli jest 14-krotnie wyższy niż w czosnku oraz dwukrotnie wyższy niż w białej cebuli. Koncentracja kwercetyny wzrasta począwszy od wewnętrznych do zewnętrznych liści, osiągając najwyższe stężenie w łusce zewnętrznej.

Kwercetyna – ważny przeciwutleniacz

Do dziś zidentyfikowano i opisano ok. 10 000 związków flawonoidowych powszechnie występujących w różnych częściach roślin: w liściach, kwiatach, owocach, nasionach, korzeniach czy w bulwach, głównie w skórkach roślin. Jednym z fitozwiązków z  grupy flawonoidów roślinnych jest kwercetyna o wielu właściwościach prozdrowotnych, m.in.: antyoksydacyjnych, przeciwzapalnych czy przeciwnowotworowych.

Światło słoneczne stymuluje produkcję kwercetyny, którą można nazwać pigmentem nadającym kolor wielu owocom i warzywom. Zauważmy, że np. jabłka w wyższych partiach drzewa są lepiej wybarwione niż te rosnące niżej. Jest to zasługa kwercetyny, która pod wpływem światła słonecznego poprawia kolorystykę i dojrzałość owoców.

Kwercetyna to silny przeciwutleniacz pomagający zwalczać wolne rodniki. Codzienne spożywanie kilku porcji warzyw i owoców zabezpiecza dobowe zapotrzebowanie na ten flawonoid. Wszystkie cebule zawierają kwercetynę, ale ponieważ jest to pigment, cebula czerwona zawiera jej najwięcej.

Niektóre prozdrowotne właściwości kwercetyny

Działanie kardioochronne

Kwercetyna wspiera układ sercowo-naczyniowy, poprawiając krążenie, wpływając na  rozluźnienie naczyń krwionośnych oraz obniżając ciśnienie tętnicze krwi.

Wspiera pracę mózgu

Fakt, że kwercetyna poprawia krążenie krwi, ma jeszcze jeden atut, a mianowicie – wspiera również zdrowie mózgu, obniżając ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych, takich jak np. choroba Alzheimera. Kwercetyna opóźnia pojawienie się demencji, wspomaga także: proces uczenia się, pamięć i funkcje poznawcze.

Działanie przeciwzapalne

Kwercetyna jest znanym związkiem wykazującym działanie przeciwzapalne. Hamuje powstawanie cytokin prozapalnych TNF-α w makrofagach, IL-8 w komórkach płuc i IL-1 w komórkach glejowych.

Działanie przeciwnowotworowe

Wolne rodniki, uszkadzając zdrowe komórki mogą z czasem przeistoczyć je w komórki nowotworowe. Kwercetyna, jak i wiele innych przeciwutleniaczy, zmniejsza ryzyko powstania raka, zwalczając wolne rodniki.

Produkty spożywcze bogate w kwercetynę

Kwercetyna jako wszechobecny związek roślinny występuje w wielu produktach spożywczych. Oprócz cebuli w większych ilościach występuje także w: czerwonym winie, czarnej i zielonej herbacie, jarmużu,  pomidorach, miodzie, brokułach, jagodach, sokach owocowych, jabłkach, kawie lub kakao.

Działanie odchudzające

Kwercetyna kontroluje masę tkanki tłuszczowej poprzez hamowanie powstawania komórek tłuszczowych (adipocytów).

Czerwona cebula w kuchni

Czerwona cebula jest wdzięcznym składnikiem spożywczym. Jest słodsza i łagodniejsza od swojej popularnej koleżanki, a jej krojenie nie wyciska łez. Czerwone krążki cebulowe pięknie się prezentują jako zdrowa dekoracja do różnego typu surówek, sałatek czy jako dodatek do zapiekanek lub burgerów. Można puścić wodze fantazji i spróbować wyczarować np. wspaniałą konfiturę z czerwonej cebuli. A jeśli ochoty i czasu na gotowanie zabraknie, to w naszym sklepie internetowym można zakupić gotowy słoiczek takiego przetworu. Dla poprawy smaku ulubionych dań i... na zdrowie.

Opracowała Agata Majcher