Słowo „wirus” ma dwa znaczenia. Po pierwsze, jest to drobnoustrój o konkretnych cechach, a po drugie – czynnik chorobotwórczy. Za sprawą tego niewielkich wymiarów tworu świat dotykały wielkie pandemie. Czym jest wirus  i jakie ma cechy? O tym w dalszej części artykułu.

Charakterystyka wirusa

Wirusy to mikroskopijne cząstki zakaźne infekujące wszystkie formy życia mogące się namnażać wyłącznie w żywych komórkach. Są to twory nieposiadające własnej komórki, zatem zgodnie z definicją nie zalicza się ich do organizmów żywych. To najmniejsze z patogenów zakaźnych, z jakimi mamy do czynienia. Ich genom zbudowany jest z jednego rodzaju kwasu nukleinowego (RNA lub DNA). Może on być: dwuniciowy DNA (dsDNA), jednoniciowy DNA (ssDNA) oraz dwuniciowy RNA (dsRNA) o polarności dodatniej (+)ssRNA lub ujemnej (-)ssRNA. Na tej podstawie wyróżnia się wirusy DNA i RNA.

Wirusy mają wielkość od 20 do 450 nm, są 20 razy mniejsze od bakterii. Zdecydowana większość wirusów jest na tyle mała, że bez trudu przedostaje się przez filtry mikrobiologiczne zatrzymujące bakterie. Wirusy nie mają mitochondriów, nie są więc zdolne do wytwarzania energii. Nie mają rybosomów, zatem nie mogą budować białek. Ze względu na brak liposomów nie mogą usuwać odpadów i toksyn. Najprościej mówiąc: wirusy to taki pakiet genów w białkowej otoczce, które istnieją po to, by tworzyć własne kopie.

Wirusy mogą namnażać się wyłącznie w żywych komórkach, nie są aktywne w środowisku pozakomórkowym. Infekują: bakterie, ludzi, rośliny i zwierzęta.  

Wirus jest chroniony przed działaniem niekorzystnych czynników. Takim ochronnym białkowym płaszczem jest otaczający go kapsyd, zbudowany z identycznych podjednostek białkowych zwanych kapsomerami. W wyniku powielania wirusów w komórce powstają wyspecjalizowane cząstki zwane wirionami. Wiriony nie są komórkami i nie mają organelli komórkowych. Wirus nie jest zdolny do bezpośredniego podziału ani wzrostu, ponieważ nie ma układu enzymatycznego dostarczającego energii. Są to wewnątrzkomórkowe pasożyty zdolne do powielania swoich cząstek wyłącznie w komórce odpowiedniego gospodarza, poprzez korzystanie z komórkowych aminokwasów i nukleotydów, rybosomów oraz energii.

Etapy rozmnażania wirusa

Wirus w fazie początkowej „przyczepia się” do gospodarza. Jest to możliwe dzięki wiązaniu się białek obecnych na powierzchni wirusa z receptorami na powierzchni komórki gospodarza. Następnie wirus wnika do komórki gospodarza, po czym patogen uwalnia zakażoną cząstkę materiału genetycznego, dochodzi do powielania
genomu w procesach przepisywania informacji z DNA na mRNA (transkrypcji) oraz syntezy białka na mRNA (translacja). W etapie końcowym gotowa cząstka wirusowa uwalniana jest poza komórkę gospodarza.

Zioła przeciwwirusowe

Na Ziemi istnieje wiele roślin o wysokim potencjale przeciwwirusowym, a w kontekście modnego ostatnio wirusa pojawiła się rekordowa ilość naukowych doniesień wskazujących rośliny pomagające uśmierzyć dokuczliwe działanie wirusa. Wśród obfitego arsenału leków natury warto wymienić: jeżówkę purpurową, tarczycę bajkalską, lukrecję, imbir, owoce czarnego bzu czy traganek.