Dawniej fitoterapia – czyli leczenie ziołami – było czymś normalnym i na porządku dziennym. Napary z roślin przyrządzano na wiele schorzeń, chorób i dolegliwości. Naturalna medycyna potrafiła poradzić sobie z rożnymi przypadłościami. Warto więc również obecnie korzystać z jej zasobów. Jednym ze skutecznych środków, np. na problemy żołądkowe, jest napar z dziurawca. 

Pospolite ziele

Dziurawiec zwyczajny po łacinie Hypericum perforatum to bylina, którą można uprawiać w ogródkach dla ozdoby lub dla właściwości leczniczych. Występuje na łąkach, na których lepiej nie prowadzić wypasu, ani nie wytwarzać siana z traw, gdzie rośnie, gdyż po zjedzeniu przez zwierzęta w dużej ilości może wywoływać u nich stany zapalne skóry. 

Zioło to określane jest również jako ziele świętojańskie i należy do rodziny dziurawcowatych. Można je spotkać na łąkach, polanach oraz obrzeżach terenów leśnych. Rośnie w Europie, Azji, Afryce, obu Amerykach, Australii. Bardzo popularne jest w Polsce.   

Skład 

Dziurawiec zwyczajny wykazuje właściwości lecznicze, a także wzmacnia organizm dzięki substancjom, które mają pozytywny wpływ na ludzkie ciało.

W jego skład wchodzi: 

• witamina C – podnosi odporność,
• flawonoidy – regulują wydalanie moczu, a także dbają o szczelność naczyń krwionośnych (włosowatych),
• hyperycyna – pomaga w zwalczaniu komórek nowotworowych,
• hyperforyna – zapobiega rozwojowi wirusów i bakterii (tak samo jak hyperycyna),
• hyperyzed – ma silne działanie moczopędne,
• garbniki – pomagają przy biegunce, hamują rozwój bakterii,
• pseudohyperycyna – ma właściwości przeciwzapalne,
• olejki eteryczne – mają działanie przeciwwirusowe, hamujące starzenie, odprężające,
• sole mineralne – właściwości budulcowe oraz usprawniające funkcjonowanie organizmu.

Inne składniki dziurawca to: kwasy organiczne, alkohole, karotenoidy, cholina, pektyny, a także węglowodory nasycone.    

Na problemy żołądkowe

Dziurawiec zwyczajny od dawna był polecany przede wszystkim pod kątem dolegliwości żołądkowych. Doskonale sprawdza się więc na wzdęcia oraz biegunki. Napar z tej rośliny pomaga także na dokuczliwe bóle brzucha i przy występowaniu nadmiernych gazów jelitowych. Stosuje się go również, gdy przewód pokarmowy nie funkcjonuje prawidłowo, np. w przypadku występowania zgagi oraz braku apetytu. 

Na stany zapalne

Dziurawiec wykazuje skuteczne działanie także w stanach zapalnych jelit, błony śluzowej żołądka, a także dróg żółciowych. Podaje się go również przy nadmiernie nagromadzonej żółci w pęcherzyku żółciowym. Także osoby zmagające się z kamicą moczową powinny przyjmować napar z tej rośliny. Dziurawiec jest skutecznym lekiem na pozbycie się kamieni żółciowych dzięki moczopędnym właściwościom. Doskonale sprawdza się przy chorobach wątroby. Napar z dziurawca warto profilaktycznie przyjmować w okresach wzmożonego ataku wirusów, np. zimą. Można go pić codziennie – wzmacnia to odporność organizmu.   

Na psychikę

Wywar z dziurawca stosuje się także przy zaburzeniach dotyczących płaszczyzny psychicznej. Łagodzi lęki i uczucie niepokoju, wprowadzając w lepsze samopoczucie. Ma działanie przeciwdepresyjne. Stosuje się go także przy leczeniu tzw. nerwicy wegetatywnej. Zalecany jest osobom narażonym na napięcie psychiczne oraz wykazują zachowania apatyczne i żyją w ciągłym stresie. Podaje się go dzieciom, które śpią bardzo niespokojnie i mają nocne lęki. Z dziurawca powinny korzystać również kobiety uskarżające się na zespół napięcia przedmiesiączkowego – w celu łagodzenia jego objawów.    

Nie tylko do spożycia

Dziurawiec zwyczajny stosuje się nie tylko do spożycia. W postaci olejku nadaje się do nakładania bezpośrednio na ciało. Pomaga zasklepiać rany oraz oparzenia i dobrze odkaża skórę. Jest także skutecznym lekiem na łuszczycę oraz inne uszkodzenia skóry. Można nim niwelować objawy bielactwa – wtedy stosuje się go zarówno zewnętrznie, jak i jako preparat do spożycia. Pomaga również przy odmrożeniach. Dziurawiec wykorzystuje się także przy płukankach włosów tłustych oraz w walce z łupieżem.

Przepis na wywar z dziurawca

Najpierw należy zebrać zioła z łąki i dokładnie je wysuszyć, żeby pozbyć się owadów. Następnie łyżkę kwiatów należy zalać szklanką gorącej wody. Nie może ona być wrząca. Wszystko niech się parzy przez ok. 10 minut. Po tym czasie napar należy odcedzić przez gazę apteczną. Przy problemach żołądkowych dobrze jest wypijać jedną szklankę wywaru po spożyciu posiłku, najlepiej 2–3 razy dziennie. Napój może mieć gorzki smak, więc warto dodać do niego np. miód.

To warto wiedzieć

1. Chęć spożywania dziurawca dobrze jest wcześniej skonsultować z lekarzem, czy nie mamy do tego żadnych przeciwwskazań. Dotyczy to zwłaszcza osób przewlekle chorych i przyjmujących leki, gdyż wywar może neutralizować działanie tych medykamentów. 
2. Dziurawiec można spożywać po wyparzeniu – jako wywar – nigdy nie należy bezpośrednio jeść kwiatów.  
3. U niektórych ludzi przyjmowanie dziurawca może wywoływać zawroty i bóle głowy, uczucie osłabienia, a także niestrawność.
4. Zawarte w dziurawcu składniki powodują zwiększoną czułość na światło, przez co podczas upałów osoba, zwłaszcza z jasną karnacją, może być narażona na poparzenia słoneczne.
5. Dziurawca nie powinny stosować osoby przyjmujące leki przeciwdepresyjne. 

Opracował Jarosław Cieśla