Dodatki do żywności mogą być szkodliwe, nie tylko gdy spożywa się je w nadmiarze. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności zwrócił uwagę, że niektóre z nich są czynnikiem powodującym nowotwory żołądka i jelita grubego. Rozwój komórek rakowych może też wynikać z obróbki termicznej produktów mięsnych, w których znajdują się dodatki do żywności.

Szczególną uwagę na to, co się spożywa, powinny zwrócić kobiety w ciąży, dzieci i osoby starsze. Dzięki temu będzie możliwe uniknięcie wielu chorób, zniwelowanie powstania stanów zapalnych w organizmie, a także zapobieganie spadku odporności. Poniżej substancje, które mogą być niebezpieczne dla zdrowia:

•    E 210 kwas benzoesowy – organiczny związek chemiczny, aromatyczny, stosowany jako konserwant. Wykorzystywany także w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Spożywany w nadmiarze może być przyczyną wystąpienia: astmy, pokrzywki, bólów głowy, drapania w gardle, a także wymiotów. Nie powinny go spożywać osoby wrażliwe na aspirynę. Stanowi zagrożenie dla układu nerwowego. Podejrzewa się go o działanie rakotwórcze. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 5 mg/kg masy ciała. Podobne skutki wywołują benzoesany: E211, E212, E213.

•    E 214 ester etylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego – konserwant hamujący rozwój: pleśni, drożdży i bakterii. Wykorzystywany również w pastach do zębów. Może wywoływać typowe reakcje alergiczne. Przypuszcza się, że jest odpowiedzialny za skurcze mięśni oraz powodowanie odurzenia. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 0–10 mg/kg masy ciała.

•    E 220 dwutlenek siarki – gazowy związek nieorganiczny. Inne jego nazwy to tlenek siarki (IV) i ditlenek siarki. Wykorzystywany do konserwacji produktów spożywczych, a także między innymi do wybielania tkanin. Jest przede wszystkim odpowiedzialny za utratę witaminy B1 i zaburzenie właściwego funkcjonowania jelit. Wywołuje typowe objawy alergiczne oraz: bóle głowy, biegunkę, niedociśnienie i nudności. Prawdopodobnie może spowodować ataki astmy. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 0,7 mg/kg masy ciała Podobnym oddziaływaniem na organizm ludzki wykazują się też siarczany: E221, E222, E223, E224, E226, E227, E228.

•    E 249 – azotyn potasu – nieorganiczny związek chemiczny służący do konserwowania produktów mięsnych, a także wykorzystywany w medycynie. Jego nadmierne spożycie skutkuje bólami i zawrotami głowy oraz zaburzeniami behawioralnymi. Może wywołać również zapalenie nerek, a także astmę i nowotwory np. żołądka, jelita grubego, trzustki czy też przyczynić się do powstania guza mózgu. Nie powinny go spożywać osoby z nadciśnieniem. Powoduje niszczenie witamin A i tych z grupy B. Zakazany do spożycia przez dzieci do 6. miesiąca życia. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 0,1 mg jonu azotynowego/kg masy ciała.

•    E 250 azotyn sodu – syntetyczny związek chemiczny nazywany również solą peklującą, służący do konserwowania produktów mięsnych, a także nadawania im odpowiedniego zabarwienia i aromatu. Wykazuje się podobnymi negatywnymi skutkami co E 249, a dodatkowo przyczynia się do utrudnienia transportu tlenu przez krew. U niemowląt niedotlenienie prowadzi do sinicy. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 0,1 mg jonu azotynowego/kg masy ciała.

•    E 251 azotan sodu – naturalny minerał nazywany również „saletrą sodową” oraz „saletrą chilijską”. Jest konserwantem żywności, a także składnikiem nawozów mineralnych. Po przemianie w azotyny jest niebezpieczny dla zdrowia i wywołuje skutki takie jak E 249. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 3,7 mg /kg masy ciała.

•    E 252 azotan potasu – nieorganiczny związek chemiczny znany również jako saletra potasowa i saletra indyjska. Oprócz zastosowania przy konserwowaniu żywności jest wykorzystywany jako nawóz, a także w pirotechnice. Wywołuje skutki takie jak E 249. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 3,5 mg/kg masy ciała.

•    E 310 galusan propylu, E 311 galusan oktylu, E 312 galusan dodecylu – utleniacze, syntetyczne związki chemiczne. Używa się ich przy produkcji olejów i tłuszczów spożywczych, w produktach sproszkowanych (mleko, ciasta, zupy, sosy, buliony) oraz w kosmetykach, klejach, a także smarach. Niedopuszczone są do produktów przeznaczonych dla małych dzieci, chociaż czasami znajdują się w składzie gum do żucia. Wywołują objawy alergiczne, takie jak: duszności, wysypka na skórze i inne. Dopuszczalne dzienne spożycie E 310 wynosi 1,4 mg/kg masy ciała.

•    E 320 BHA – butylowany hydroksyanizol, organiczny związek chemiczny. Używany jako konserwant w przemyśle spożywczym oraz farmaceutycznym i kosmetycznym. Może działać szkodliwie na nerki i wywoływać objawy alergii. Zwiększa we krwi stężenie cholesterolu. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 1 mg/kg masy ciała.

•    E 321 BH – butylowany hydroksytoluen, przeciwutleniający organiczny związek chemiczny. Używany do konserwowania żywności i farmaceutyków. Może wywoływać duszność, a także zmiany na skórze w postaci wysypki i pokrzywki oraz uczucie zmęczenia i agresywne zachowanie. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 0,25 mg/kg masy ciała.

•    E 407 karagen – substancja błonnikowa z grupy polisacharydów pozyskiwana z czerwonych alg. Wykorzystuje się ją do zagęszczania produktów żywnościowych, a także w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Nie jest wskazany do spożycia przez małe dzieci i kobiety w ciąży, gdyż może u nich wpływać na słabsze wchłanianie witamin i minerałów. Przy nadmiernym przyjmowaniu skutkuje owrzodzeniem układu pokarmowego, działaniem przeczyszczającym oraz zwiększeniem rozwoju cukrzycy typu 2. Jest przypuszczalnie rakotwórczy. Dzienne spożycie nie może przekroczyć 75 mg/kg masy ciała. 

•    E 621 glutaminian sodu MSG – sól kwasu glutaminowego. To wzmacniacz smaku. Może wywoływać bóle głowy, zwiększone bicie serca, osłabienie organizmu, nudności, problemy żołądkowe, a także bezsenność. W niektórych przypadkach zauważono nasilenie się objawów astmy. Wpływa na nadwagę i otyłość. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 30 mg/kg masy ciała.

•    E 951 aspartam – syntetyczna substancja słodząca. Jest rakotwórcza. Nadmierne spożycie może skutkować bólami i zawrotami głowy, bezsennością, problemami z widzeniem, wysypką skórną, a także gorszym samopoczuciem psychicznym oraz chorobami układu nerwowego. Wywołuje dolegliwości u osób z wrażliwym przewodem pokarmowym. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 40 mg/kg masy ciała.

•    E 954 sacharyna – organiczny związek chemiczny używany do słodzenia produktów spożywczych. Jej przyjmowanie może doprowadzić do wystąpienia nowotworu pęcherza. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 2,5 mg/kg masy ciała.

Opracowanie Jarosław Cieśla