Lubczyk jest chętnie wykorzystywany w kuchni ze względu na swój aromat. W dawnych czasach wierzono, że przynosi szczęście w małżeństwie. Dodawano go do posiłku, a także wyrabiano napój na jego bazie, który miał zapewnić miłość wybranka. Roślinę tę docenia się obecnie za jej korzyści dla zdrowia. Pozytywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, oczyszcza organizm ze szkodliwych substancji, a także korzystnie działa na proces trawienia. Jakie jeszcze właściwości posiada lubczyk?   

Lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale) określany też jako łakotne ziele, lubiśnik lekarski oraz mleczeń, to bylina należąca do rodziny selerowatych. Wywodzi się z Azji, a konkretnie z terenów Iranu, a także Afganistanu. Obecnie jego uprawy znajdują się w wielu krajach na świecie.

Do najlepszego rozwoju potrzebuje gleb przepuszczalnych, próchniczych, które są spulchniane i dobrze przygotowane do siewu. Preferuje tereny nasłonecznione. Ma duże korzenie, spore liście o barwie ciemnozielonej oraz drobne kwiaty w kolorze bladożółtym. Owoce to płaska rozłupnia. Roślina gotowa jest do zbioru w okresie jesiennym, a następnie poddawana suszeniu.    

Lubczyk jest wykorzystywany w kuchni jako przyprawa do zup, rosołu, sosów, potraw mięsnych, a także rybnych. Dodaje się go też do warzyw, owoców morza oraz pieczywa. Jest składnikiem mieszanek stworzonych z różnych ziół, a także kordiału, czyli staropolskiej nalewki. Roślina znajduje zastosowanie również w ziołolecznictwie.

Skład lubczyku ogrodowego

O leczniczych i korzystnie wpływających na zdrowie właściwościach lubczyku decydują zawarte w nim cenne substancje. Należy do nich olejek eteryczny, w którego skład wchodzą takie związki jak kwas walerianowy oraz octowy, a także kamfora, estry i terpeinol. Nie brakuje również witamin z grupy B, a także C. Są też kumaryny, eugenole, polifenole, fitosterole, garbniki, bergapten, psolaren, limonen, żywice, skrobie, cukry, kwas kawowy, kwas chlorogenowy i związki ftalidowe.

Lubczyk od dawna był uważany za afrodyzjak

W wierzeniach ludowych ziele lubczyku miało swoje poczesne miejsce. Wywar na jego bazie uważano za napój miłosny, który gwarantuje szczęśliwe pożycie małżeńskie. Zwiększenie pobudliwości seksualnej  może wynikać ze skutków działania substancji zawartych w lubczyku. Powodują one rozszerzenie naczyń krwionośnych, zwiększoną dawkę energii, lepszą sprawność fizyczna, a także poprawę samopoczucia. Ziele ma wpływ na pobudzenie libido zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.

Lubczyk pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu pokarmowego

Substancje zawarte w lubczyku powodują zwiększone wydzielanie soku żołądkowego. Poprawia się proces trawienia, a perystaltyka jelit jest na lepszym poziomie, gdyż ziele zapobiega nadmiernej fermentacji. Wpływa również na przyspieszenie procesu przemiany materii, zapobiega niestrawności, wzdęciom, a także dolegliwościom żołądkowym. Lubczyk warto stosować na zaburzenia trawienia, bóle brzucha oraz stany zapalne i zatrucia w układzie pokarmowym. Zmniejsza dolegliwości w przypadku wystąpienia wrzodów żołądka. Ważną zaletą lubczyku jest usuwanie z organizmu toksyn. Wykazuje się również działaniem wiatropędnym i moczopędnym. Ziele zaleca się do spożycia przy wystąpieniu problemów z łaknieniem.

Lubczyk wzmacnia odporność organizmu

Lubczyk zawiera antyutleniacze, które wzmacniają funkcjonowanie układu immunologicznego. Zabezpieczają przed zachorowaniem, a w razie infekcji pozwalają na łatwiejsze i szybsze wyzdrowienie. Spożywanie ziela wpływa na przypływ energii, a nalewki na bazie ekstraktów z tej rośliny poprawiają odporność. Lubczyk wykazuje się działaniem wykrztuśnym, dlatego warto go stosować na kaszel oraz ból gardła.. Korzystnie wpływa również na płuca poprawiając ich funkcjonowanie.

Lubczyk wspomaga leczenie przy zaburzeniach układu moczowego

W medycynie ludowej lubczyk był środkiem na problemy z układem moczowym. Napary z ziela zaleca się do spożycia w razie zaburzenia pracy nerek, a także w trakcie leczenia kamicy nerkowej, jak też jako środek minimalizujący ryzyko jej wystąpienia. Moczopędne działanie rośliny pozwala na pozbycie się z organizmu szkodliwych substancji, a także drobnoustrojów przy infekcjach i zakażeniach bakteryjnych oraz nieżytach dróg moczowych. Lubczyk może zapobiegać przerostowi gruczołu krokowego.  

Lubczyk wpływa na poprawę zdrowia

•    Substancje zawarte w lubczyku wykazują działanie rozkurczające na mięśnie gładkie brzucha. Z tego względu roślina może być stosowana przez kobiety, które zmagają się z bardzo bolesnymi dolegliwościami w czasie menstruacji.
•    Ziele z powodzeniem można stosować zewnętrznie do niwelowania stanów zapalnych skóry. W tym celu warto je dodawać do kąpieli. 
•    Napary z lubczyku ogrodowego pozwalają na pozbycie się toksyn z organizmu, co korzystnie wpływa na lepsze funkcjonowanie wątroby.
•    Spożywanie ziela niweluje dolegliwości bólowe.
•    Lubczyk wykazuje się działaniem napotnym.
•    Ze względu na właściwości uspokajające i wpływające na poprawę nastroju, roślinę warto spożywać przy zaburzeniach nerwowych.  
•    Ziele korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy i zapobiega miażdżycy.
•    Niektóre zawarte w lubczyku substancje wykazują się działaniem antyoksydacyjnym. Zatem spożywanie ziela może zapobiegać rozwojowi komórek nowotworowych.
•    Lubczyk ma właściwości przeciwobrzękowe. 
•    Ziele powoduje wydalanie mocznika z organizmu.
•    Lubczyk bardzo dobrze działa na włosy, pielęgnując je – sprawia, że są zdrowsze, mniej łamliwe – zabezpiecza je przed wypadaniem.
•    Spożywanie wywarów z rośliny wspomaga leczenie artretyzmu oraz reumatyzmu.
•    Lubczyk pomaga złagodzić objawy łuszczycy.
•    Wykazano, że ziele skutecznie zapobiega powstawaniu zakrzepów.
•    Lubczyk wzmacnia organizm zarówno w sferze fizycznej, jak również umysłowej.
•    Spożycie ziela pozytywnie wpływa na jakość skóry oraz zapobiega zmarszczkom.

To warto wiedzieć

Lubczyku nie powinny spożywać osoby, które cierpią na przewlekłe zaburzenia czynności nerek, zwłaszcza o ostrym przebiegu, a także kobiety będące w ciąży oraz karmiące piersią.

Opracował Jarosław Cieśla