Melisę zaleca się na uspokojenie, ukojenie nerwów i mocny zdrowy sen. Roślina ta znalazła też zastosowanie w ziołolecznictwie. Dzięki zawartym w niej składnikom pomaga na wiele dolegliwości. Wykazuje skuteczność w zwalczaniu problemów żołądkowych, doskonale stymuluje mózg do lepszego funkcjonowania oraz wpływa na obniżenie stężenia cholesterolu we krwi. Jakie jeszcze właściwości wykazuje melisa?      

Melisa (Melissa L.) jest rośliną należącą do rodziny jasnotowatych. Można ją znaleźć na niektórych obszarach w Europie, Azji oraz Afryce. Rośnie dziko w zaroślach, jak też jest uprawiana. Najlepiej rozwija się na glebie wilgotnej, żyznej, przepuszczalnej, bogatej w wapń i inne cenne minerały, w miejscu nasłonecznionym, osłoniętym od podmuchów wiatru. Ma liście nakrzyżległe wydzielające silny aromat przyciągający pszczoły. Kwiaty mają jasnożółtą, białą lub jasnoróżową koronę. Owocami są czterodzielne rozłupnie.

W Europie występuje tylko jeden gatunek o nazwie melisa lekarska (Melissa officinalis łac.), określany też jako cytrynowe ziele, pszczelnik, rojownik, matecznik, a także starzyszek. Kwitnienie zaczyna w czerwcu, a kończy w sierpniu.  

Ta miododajna roślina używana jest jako przyprawa, a także dodatek do sałatek oraz deserów. Stosuje się ją do tworzenia naparów jak również produkcji napojów i likierów, którym nadaje charakterystyczny aromat. Jest także wykorzystywana w ziołolecznictwie oraz jako składnik kosmetyków do pielęgnacji włosów i ciała. Nadaje się do sadzenia w ogrodach, rabatach i na balkonach jako roślina ozdobna.  
Składniki melisy lekarskiej

Melisa lekarska wykorzystywana jest w ziołolecznictwie ze względu na cenne substancje. Zawiera między innymi witaminę C. W jej składzie nie brakuje również: flawonoidów, garbników, karotenoidów, glikozydów, luteoliny, goryczy, żywic, śluzów, triterpenów, terpenoidów, naringiny, chlorofilu, hesperydyny, a także taniny. W liściach rośliny występują takie związki jak: geraniol, cytral oraz cytronedal, które są składnikami olejku eterycznego. Wśród kwasów należy wymienić: kwas rozmarynowy, ferulowy, kawowy, ursulowy oraz oleanolowy. 

 
Melisa wykazuje się działaniem uspakajającym

Melisa jest skutecznym środkiem na skołatane nerwy i lęki. Już Paracelsus przekonywał, że picie naparu z tej rośliny przynosi uspokojenie i odprężenie. Warto ją stosować przy  rozdrażnieniu. Zawarte w niej składniki powodują hamowanie pobudzonego układu nerwowego. Zaleca się jej użytkowanie przy depresji. Pomaga łagodzić dolegliwości i wpływa na lepsze samopoczucie u osób zmagających się z nerwicą. Przynosi ulgę przy zaburzeniach snu. Napary z melisy warto spożywać w stanach wyczerpania nerwowego. Łagodzi stres i pomaga przy przewlekłym zmęczeniu o podłożu zarówno fizycznym, jak i psychicznym.

 
Melisa poprawia pracę układu trawiennego

Składniki zawarte w melisie wpływają na pobudzenie apetytu. Poprawiają też przyswajanie pokarmu poprzez zwiększenie produkcji soków trawiennych, a także żółci. Usprawniają pracę jelit, działając rozkurczowo na ich mięśnie gładkie, dzięki czemu zapobiegają przykrym dolegliwościom. Picie naparów z melisy lekarskiej jest zalecane przy spożywaniu potraw ciężkostrawnych. Takie działanie zapobiega bólom i uczuciu ciężkości żołądka, zaparciom, wzdęciom, a także nadmiernemu wydzielaniu gazów. Ziele pomaga na dolegliwości przy chorobie wrzodowej, zespole jelita drażliwego, zapalenia dróg żółciowych, refluksie, sensacjach żołądkowych, a także problemach z funkcjonowaniem wątroby. Dzięki właściwościom rozkurczającym warto je stosować w razie wystąpienia kolki jelitowej.  Melisa działa moczopędnie. Jest składnikiem produktów, które pomagają w zrzuceniu zbędnych kilogramów.     

 
Melisa lekarska dobrze sprawdza się do użytku zewnętrznego

Ze względu na swoje właściwości przeciwwirusowe, melisę lekarską można wykorzystywać jako składnik okładów przy problemach skórnych. Wspomaga leczenie chorób i schorzeń, a także regeneruje komórki. Może pomóc w niwelowaniu zmarszczek. Wykazuje się skutecznością w zwalczaniu opryszczki. Warto ją stosować na obrzęki, siniaki, urazy, a także bóle w okolicach stawów. Łagodzi dolegliwości związane z występowaniem wrzodów na skórze oraz ugryzienia pszczół, komarów czy też much końskich. Ziele można wykorzystać do płukanki, jako środek poprawiający jakość włosów, odświeżający je i usuwający przetłuszczenia. Może też pomóc pozbyć łupieżu. Roślina jest składnikiem wielu środków do pielęgnacji ciała. Przy problemach żołądkowych olejek eteryczny z melisy lekarskiej warto wetrzeć na brzuch, co pomoże w złagodzeniu dolegliwości po spożyciu pokarmów, a także wpłynie na poprawę trawienia.  

Melisa lekarska na wzmocnienie organizmu  

Melisa wykazuje się właściwościami przeciwwirusowymi, a także antybakteryjnymi. Spożywanie naparów na jej bazie jest dobrym pomysłem na zwalczanie stanów zapalnych, ochronę przed zachorowaniami i wzmocnieniem układu odpornościowego organizmu. Dzięki antyoksydantom pozwala też na zachowanie lepszego zdrowia.  

Inne właściwości prozdrowotne melisy lekarskiej

•    Spożywanie naparów z melisy lekarskiej korzystnie wpływa na funkcjonowanie mózgu. Nie tylko działa uspokajająco, ale również skutkuje lepszym poziomem umysłowym. Poprawia pamięć, skupienie uwagi, a także koncentrację. 
•    Osoby, które uskarżają się na problemy z ciśnieniem krwi, powinny przyjmować melisę lekarską, która wpłynie na jego wyregulowanie.
•    Jest zalecana kobietom, które zmagają się z silnymi dolegliwościami w trakcie miesiączki.
•    Ziele wykazuje się właściwościami przeciwbólowymi, dlatego powinny z niego korzystać osoby, które zmagają się z częstymi migrenowymi bólami głowy.
•    Melisa lekarska może obniżać we krwi stężenie ,,złego" cholesterolu LDL.
•    Chroni przed uszkodzeniem i stłuszczeniem wątroby.
•    Charakterystyczna woń wydzielana przez liście melisy lekarskiej znajduje zastosowanie w leczeniu różnych zaburzeń np. natury psychicznej. Właśnie dzięki temu ziele jest wykorzystywane w aromaterapii.
•    Melisa lekarska wykazuje się działaniem antyseptycznym.
•    Ziele zawiera sporą ilość antyoksydantów, dlatego spożywanie go jest dobrym sposobem na zwalczanie wolnych rodników.

To warto wiedzieć  

Nadmierne spożywanie melisy lekarskiej może wywołać takie skutki uboczne jak bóle brzucha oraz wymioty. Czasami występują również zawroty głowy. Inne przykre objawy mogą się też pojawić, jeśli ktoś jest uczulony na roślinę. Nie powinny jej spożywać osoby, które przyjmują leki na uspokojenie oraz farmaceutyki stosowane przy różnych zabiegach. Nie jest wskazana do nacierania ciała ludziom ze skłonnościami alergicznymi i podatnymi na podrażnienia skórne. Melisa lekarska działa uspokajająco, dlatego nie zaleca się prowadzenia pojazdów mechanicznych po jej spożyciu.      

Opracował Jarosław Cieśla