Jedną z najbardziej uciążliwych chorób nękających ludzkość, a przy tym jedną ze starszych, ale mało poznanych w kwestii przyczyn jej powstawania jest migrena. Pomimo tego, iż nie niesie zagrożenie dla życia i dotyka ponad 25 proc. społeczeństwa – według różnych danych.

Migrenę opisywali już ponad  2 tys. lat temu uczniowie Hipokratesa (grecki lekarz,  ok. 460 p.n.e. na wyspie Kos, zm. ok. 377 p.n.e./ok. 375 p.n.e. w Larysie). Obecnie – wg medycyny konwencjonalnej – migrena jest chorobą przewlekłą, nieuleczalną i napadową z zestawem objawów neurologicznych.

Ból głowy, nudności, nadmierne światło, dźwięki za głośne, zapachy zbyt intensywne i inne symptomy utrudniają normalne funkcjonowanie. W tym stanie człowiek  marzy tylko o tym, by nigdy już nie musieć wstawać, by się zapaść pod ziemię albo wręcz odciąć sobie głowę, czy wydłubać pulsujące oko. Zwykle jest tak, że osoby, które nigdy nie miały choć raz kilkudniowej migreny, niestety nie są w stanie tego zrozumieć. Tak naprawdę żaden opis nie daje pełnego obrazu tego, co się wówczas dzieje z chorym. Osoby cierpiące na migrenę wciąż spotykają się z niezrozumieniem społecznym i lekceważeniem, a chory nie jest w stanie funkcjonować normalnie.

Przyczyny migreny

Jak wspomniałam wyżej, przyczyn wywołujących migreny jest wiele i nie do końca są one rozpoznane. Zastanawiające jest to, że nie u każdego ta sama sytuacja wywołuje migrenę, a i też u jednej osoby nie zawsze ta sama przyczyna jest powodem do migreny. Do najczęściej spotykanych powodów należą: ciśnienie zewnętrzne–wewnętrzne przy zmianie pogody, problemy wątrobowe i hormonalne, spięcia mięśni, urazy  nerwów… Jedna z popularnych teorii wyjaśnia, że napady bólu wywoływane są silnym skurczem a następnie rozszerzeniem się naczyń tętniczych w mózgu wskutek zaburzeń procesu wydzielania serotoniny. Inna bazuje na tym, że migrena jest efektem reakcji organizmu na tzw. stres oksydacyjny.

Niezaprzeczalny – potwierdzony naukowo – jest fakt, że ponad połowa chorych ma w swojej rodzinie również  inne przypadki migren, co świadczy o podłożu genetycznym. Do czynników stymulujących wewnętrzne mechanizmy odpowiedzialne za migrenę należą m.in.: nadmierny wysiłek fizyczny, długotrwały stres, zaburzenia snu i jego brak, niewłaściwa dieta, niedotlenienie, zatrucia i ciąża.

Objawy i rodzaje migren

Objawy migreny są tak charakterystyczne, że nie sposób pomylić ich z czymś innym. Charakterystyczny jest przede wszystkim ból głowy: tępy stały, czasem dodatkowo pulsujący, nasilający się przy każdym najmniejszym ruchu, silnie napadowy – jak miarowe stukanie młotem w pusty duży gar. Zlokalizowany jest często po jednej stronie czaszki w okolicach oczodołu, skroni, rzadziej w potylicy. Często też cierpnie w tej okolicy skóra, a skroń, brwi i nasada nosa są wyjątkowo bolesne. Ból nasila się przy każdym najmniejszym ruchu, schyleniu się czy wręcz zmianie pozycji głowy. Wchodzenie/schodzenie po schodach, wstawanie w łóżka, zmiana pozycji w łóżku również nasilają bóle i pulsowanie.

Do takich objawów dochodzą jeszcze ze strony innych układów: światłowstręt, wrażliwość na każdy najmniejszy szelest czy dźwięk, wrażliwość na zapachy czy nawet najmniejszy dotyk, który może spowodować nagłe pulsowanie bólu i nasilenie go. Często dochodzą nudności i wymioty albo też potworny głód z bólem żołądka. Bóle migrenowe trwają od kilku godzin do nawet kilku dni. Osoby, po kilku dniach takiego bólu, są bardzo wyczerpane i osłabione. Tego typu napady mogą się pojawiać nawet kilka razy w miesiącu.

Badacze sklasyfikowali rodzaje migren i wyróżnili dwie główne odmiany:

• migrena bez aury, tzw. prosta – jej istotą jest przede wszystkim silny ból głowy;
• migrena z aurą, czyli klasyczna – ból głowy poprzedzony jest atakiem aury, czyli neurologicznych zaburzeń widzenia i czucia.

Wśród tych dwóch głównych odmian naukowcy wyszczególnili kilka innych charakterystycznych: migrenę podstawną oraz migrenę równoważną, migrenę siatkówkową oraz migrenę okoporaźną. Odrębnymi chorobami są również stan migrenowy i migrena powikłana, a w przypadku dzieci to tzw. dziecięce zespoły migrenowe. Są jeszcze dwa odrębne pojęcia: „migrena oczna”, która jest określeniem potocznym stosowanym w odniesieniu do dwóch wymienionych wyżej odmian migreny – z aurą oraz siatkówkowej; a także migrena szyjna, która de facto nie jest chorobą migrenową, to szyjopochodny ból głowy, którego podłożem są dolegliwości kręgosłupa.

Migrena bez aury: ból ogranicza się do jednej połowy głowy,  ma charakter pulsujący, uniemożliwia zwykłe, codzienne funkcjonowanie chorego, objawy nasilają się podczas normalnej aktywności fizycznej, bólowi głowy towarzyszą nudności i/lub wymioty, ból wiąże się z nadwrażliwością na światło i/lub nadwrażliwością na dźwięki. Do tego typu migren zaliczana jest migrena miesiączkowa skorelowana z cyklem menstruacyjnym u kobiet (zwykle pojawiające się przed krwawieniem) albo często odczuwalna przed domniemanym przeziębieniem czy anginą, kiedy organizm walczy z patogenami.

Migrena z aurą: oprócz wspomnianych wyżej dolegliwości charakteryzuje się tym, iż mogą się pojawić: zaburzenia ostrości widzenia, mroczki, niedowidzenie połowiczne lub całkowita ślepota, błyskające światła, jasne plamy.  Przy czym wszystkie te typy dolegliwości mogą występować jednocześnie podczas jednego napadu aury. Rodzaj występującej aury jest zazwyczaj swoisty dla pacjenta i może występować w postaci objawów: czuciowych, ruchowych, zaburzeń mowy, zaburzeń nerwowo-czaszkowych lub zaburzeń równowagi.

Mogą też pojawić się: zawroty głowy, szum i dzwonienie w uszach, utrata słuchu, dezorientacja, dyzartria, obustronne drętwienie i osłabienie mięśni. Co ciekawe, migreny mogą mieć mieszane cechy i bywa tak, że mogą się przejawiać za każdym razem inaczej, choć u większości osób zwykle są to te same symptomy.

Dla mnie jako naturopaty, fitoterapuety i terapeuty zajmującego się holistycznie człowiekiem i badającego złożoność chorób, jest to zestaw dolegliwości występujący z powodu dysfunkcji całego organizmu, nie tylko jednego organu czy pod wpływem jednego czynnika. Doświadczyłam wielu migren objawiających się na kilka sposobów i wypróbowałam wiele ziół oraz innych terapii naturalnych. Wiele z nich doskonale radzi sobie nawet w zaawansowanym stadium migreny, na tyle by złagodzić i pomóc normalnie funkcjonować.

Osobiście uważam, iż migrenę należy leczyć. I nie wolno tego bagatelizować, ponieważ stany zapalne, jakie powstają podczas tej choroby, nie znikają samoczynnie i niestety nawarstwiają się, co powoduje kolejne migreny i tak koło się zamyka. Nasz system odporności i nerwowy wyraźnie nas informują, że dzieje się coś na tyle poważnego, że trzeba się tym zająć.

Przy rozpoznaniu migreny istotne jest, by zebrać jak najwięcej informacji na temat przyczyn wywołujących ją oraz objawów. Nie tyle sam rodzaj migreny co jej sposób powstawania i uwidaczniania się ma duże znaczenie.

1. Jeśli migrena przebiega z takimi objawami jak: nudności, wymioty, osłabienie, głód jest wielkie prawdopodobieństwo, że system odpornościowy został mocno zmobilizowany i walczy z jakimiś patogenami. Wówczas mimo nudności warto sięgnąć po coś sycącego, a jednocześnie nieobciążającego układu trawiennego. Po posiłek, który zawiera zarówno białka, jak i tłuszcze, ale niewielkie ilości cukrów. Takim produktem są żółtka jaj na surowo w postaci jajka na miękko albo nieściętej jajecznicy, czy nawet kogel-mogel z małą ilością cukru. Są bardzo pożywne i faktycznie po około 20–30 minutach następuje znaczne zelżenie bólu głowy i ustąpienie zawrotów oraz nudności, a przy tym głodu wraz z bólem żołądka. Można również wspomagać się wówczas ziołami: dziurawiec, kocanka, żółtlica, śledziennica, rzepik czy centuria. Można też zrobić z nich mieszankę (zmieszać w równych częściach i parzyć 1 łyżeczkę na szklankę wrzątku).

2. Jeśli migrena pojawia się dość regularnie tuż przed spodziewaną miesiączką, to warto zadbać o system hormonalny, wątrobę i oczyszczenie krwi. Można stosować zioła wówczas doraźnie, ale też można zastosować je jako terapię antymigrenową. Bywa też tak, że problemem jest opóźniający się okres, co może wynikać z nieprawidłowości hormonalnych. I tutaj również warto zadbać o wątrobę, która ma niebagatelne znaczenie w przypadku hormonów. Na wywołanie okresu i poprawę pracy wątroby oraz całego systemu trawiennego, a przy tym czyszczenie krwi działa bardzo dobrze glistnik jaskółcze ziele wraz z bratkiem. Zioła te wpływają: rozluźniająco, przeciwzapalnie, wyciszająco, co znacznie wpływa na stany migrenowe.

W przypadku napięcia przedmiesiączkowego z migreną można zastosować inne zioła: wiesiołek, dziurawiec, imbir, kosaciec, jaśminowiec, lawenda, pomarańcza, tatarak, a także kakao (prawdziwe, najlepiej ziarna mielone). Zmieszać w dowolnych ilościach, zaparzyć łyżeczkę na szklankę wrzątku i popijać dość często po 100–150 ml.

Doraźnie na bóle głowy sprawdza się nalewka z pąków liściowych czarnego bzu.

Składniki:

1 cz. pąków czarnego bzu, posiekanych,
5 cz. wódki 45 proc.

Przygotowanie:

Zalewamy pąki gorącym alkoholem i odstawiamy na około 3–4 tygodnie.

Dawkowanie: 15–20 ml do filiżanki wody jako jednorazowa dawka.

3. Bóle migrenowe u ciężarnych – często wywoływane zmianami hormonalnymi, stresem, niedotlenieniem. Jednak w każdym z tych przypadków wskazane jest zażywanie kąpieli ciepłych (nie gorących) z dodatkiem odwaru z lawendy i kory kaliny koralowej.

Przygotowanie:

1–2 łyżki ziela zagotować w 1 litrze wody i wlać do kąpieli. Również napary z kwiatów kaliny koralowej  wspomagają system hormonalny  i w znacznym stopniu niwelują bóle głowy. Kalina jest bezpiecznym ziołem dla kobiet w ciąży – to zioło jest jakby specjalnie przez naturę przeznaczone dla przyszłych mam.

Po wnikliwej konsultacji z pacjentem, przeanalizowaniu stanu chorobowego i czynników wywołujących migrenę, jak i objawów występujących w ciele,  można z powodzeniem dobrać odpowiednie zioła.

Według mnie migrena jest nie tylko uleczalna i koniecznie trzeba ją leczyć. Wpływa na  psychikę i dobre samopoczucie, życie towarzyskie oraz rodzinne. Oddziałuje na podstawowe funkcje życiowe i funkcjonowanie całego organizmu. Migrenę się leczy, mimo iż tak trudno zdiagnozować, co ją wywołuje.