Sosna, silne drzewo o szerokim spektrum terapeutycznym, już dawno zostało docenione przez światową fitoterapię. Wiele dawnych cywilizacji uznawało sosnę za symbol długowieczności, a nawet (pod względem duchowym) –  nieśmiertelności. To wiecznie zielone drzewo otaczano wielką czcią i szacunkiem, ponieważ uważano je za pewnego rodzaju pomost pomiędzy ziemią z niebem.

Symbolika sosny przewijała się w dawnych wierzeniach – sadzono ją przy grobach, wyznając, że sosna odpędzi od ludzi złe duchy. Sosnowa trumna miała zapewnić wieczny spokój umarłym, a ich duszom pozostanie w zaświatach. Według legendy w sośnie mieszkał demon Boruta – władca lasu i opiekun zwierząt. Starożytni Chińczycy i Japończycy mieli w zwyczaju picie herbaty pod sosną, co miało im zapewnić długi żywot, z kolei taoiści wykorzystywali igły i sok z sosny jako niezbędny surowiec, dzięki któremu ich ciała miały być lekkie i „zdolne do lotu”.

Choć wiele się słyszy o terapeutycznych właściwościach sosny, szczególnie w kontekście wsparcia układu oddechowego i odpornościowego, to jednak wciąż mało tej sosny znajduje się w polskich apteczkach czy w kuchennych i łazienkowych szafkach. Być może sosna wróci do łask i stanie się nieodłącznym elementem domowego wyposażenia.

Co lubi sosna?

W środowisku naturalnym sosna najczęściej porasta najchłodniejsze obszary naszego globu, rośnie zarówno na dalekiej Północy, jak i dalekim Południu. Dobrze znosi zimne klimaty. Upodobała sobie skaliste wzniesienia oraz suchą, kwaśną i piaszczystą glebę. Potrafi osiągnąć rekordowe rozmiary – niektóre odmiany dorastają nawet do 45 metrów. Kora drzewa odnawia się i opada niczym łuski. Wraz z opadającymi igłami, kora ląduje na ziemi i rozkłada się, wzbogacając ściółkę. Wszystkie sosny należą do jednej rodziny Pinaceae. „Sosna” to ogólna, powszechna nazwa wszystkich drzew należących do rodzaju Pinus.

Terapeutyczne walory sosny

W Ameryce Północnej i Europie młode pędy sosny od dawna wykorzystuje się w celu przygotowania herbaty ziołowej. Sosnowymi wywarami leczy się przeziębienia i zapalenia śluzówki dróg oddechowych. Skuteczne są także inhalacje parowe. Rany oporne na gojenie oraz reumatyzm leczy się, nakładając na chore miejsca sosnowe maści i balsamy. Sosna jest szczególnie polecana w leczeniu chorób wynikających z dysfunkcji nerwów, schorzeń nerwobólowych i reumatyzmu. Sosnowe preparaty od bardzo dawna wykorzystuje się jako środki: wykrztuśne, moczopędne, antyseptyczne, bakteriobójcze i przeciwskurczowe. Medycyna naturalna poleca je w leczeniu nieżytów górnych dróg oddechowych (infekcje gardła, krtani i oskrzeli), żołądka, jelit i dróg moczowych. Sosna zawiera: olejek eteryczny, garbniki, substancje żywicowe i goryczowe, karoten, witaminę C, polifenole i flawonoidy.

Relaksacyjne kąpiele, spacer lub inhalacje z sosną w roli głównej

Aby jak najlepiej wykorzystać prozdrowotne walory sosny,  poleca się młode pędy dodawać do gorących kąpieli. W tym celu rozdrobniony surowiec warto włożyć do płóciennego woreczka, by igliwie nie zatkało odpływu wanny. Do przygotowania leczniczej kąpieli, zanurza się saszetkę z około 500 gramami młodych pędów sosny w wodzie. Można również przygotować skoncentrowany napar z młodych pędów sosny i dodawać go do kąpieli. Po kąpieli zaleca się położyć się i zrelaksować przez około 30 minut do godziny.

Także wdychanie  surowej mocy sosnowego lasu zapewni niezapomniane przeżycia. A może spacer? Jeśli tylko jest taka możliwość, udawaj się często na spacer do sosnowego lasu, wdychając lecznicze powietrze do płuc.

Sosna na kuchennych stołach

Dawniej młode pędy sosny białej były cenionym dodatkiem w kuchni Indian Irokezów. Podjadanie ich na surowo było także zwyczajem znanym Indianom z Kanady, którzy również żuli surowe pędy innych gatunków sosny. Młode pędy sosny można dodawać do warzyw pod koniec gotowania, bądź też przez kilka minut gotować na parze i podawać z sosem musztardowym.

Z sosny do serwowania nadają się: nasiona (orzeszki pinii), które z bazylią i parmezanem tworzą bazę do pesto. Do celów kulinarnych nadają się także igły sosnowe, z których można przygotować sól sosnową, jak również – wzorem Indian – można serwować posiłki zawierające wewnętrzną korę sosnową, młode kwiatostany męskie czy nawet żywicę, zwaną przez plemię Nlaka’pamux „mlekiem matki drzewa”.

Jak przygotować sosnę – praktyczne wskazówki

Młode pędy sosen – szczególnie te najdelikatniejsze – są bardzo cenionym dodatkiem do różnego rodzaju sałatek. Zbiera się je z czubków gałęzi, a następnie suszy na szmatce, zapewniając cyrkulację powietrza. Surowiec przechowuje się z dala od wilgoci i światła. Po wyschnięciu pędy najlepiej trzymać w papierowej torbie, szklanym słoiku lub w metalowej puszce. Można również uszyć worek z tkaniny i w nim  przechowywać surowiec.

Przepis na syrop sosnowy

Pokrój młode pędy sosny, a następnie ułóż warstwami w słoiku i zasyp cukrem. Po kilku dniach w naczyniu powinien pojawić się syrop.