Nagietek lekarski to roślina, która nie tylko jest ozdobą wielu ogrodów, ale również ceni się ją za walory lecznicze. Od dawna znajdowała zastosowanie w medycynie ludowej jako środek poprawiający kondycję oczu, a także skutecznie działający przy chorobach skóry. Roślina świetnie sprawdza się na niwelowanie stanów zapalnych żołądka, a substancje w niej zawarte zabezpieczają przed rozwojem komórek nowotworowych. Jakie jeszcze właściwości ma nagietek lekarski?  

Nagietek lekarski (Calendula officinalis L.) jest jednoroczną rośliną z rodziny astrowatych. Pochodzi z obszarów śródziemnomorskich. Występuje w uprawach, jak też rośnie dziko przy drogach, na ziemiach nieużytkowanych, a także rolniczych. Kwiaty mają przyjemny aromat oraz charakterystyczną żółtą lub pomarańczową barwę. Przed opadami deszczu oraz kiedy panują ciemności, zamykają się. Ich ładny wygląd powoduje, że często sadzi się je dla ozdoby w ogrodach przydomowych i parkach. Gatunki ozdobne to np. Princess, a także Honey Babe. Przyciągają owady np. pszczoły.

Kwiaty nagietka można spożywać na świeżo, dodając je do sałatek owocowo-warzywnych. Natomiast po ususzeniu są smaczną przyprawą do słodkich wyrobów, jak też zup oraz ryżu. Barwnik z tej rośliny wykorzystywany jest do koloryzowania różnych produktów spożywczych. Wyciąg z nagietka lekarskiego to składnik maści leczniczych, a także środków do pielęgnacji ciała, takich jak: szampony, mleczka, kremy, maseczki i olejki. Roślinę tę wykorzystuje się w ziołolecznictwie i medycynie naturalnej. Dawniej przypisywano jej działanie magiczne i płatki kwiatów rozsypywano w mieszkaniu (np. na spokojniejszy sen), a także traktowano jako amulet zabezpieczający przed strachem i omamami.  

O właściwościach leczniczych nagietka decydują jego składniki

Nagietek lekarski zawiera antyoksydanty, wśród których warto wyróżnić witaminę A oraz C. Nie brakuje również biopierwiastków, takich jak magnez i mangan. W składzie tej rośliny znajduje się też olejek eteryczny nadający jej specyficzny, przyjemny aromat. Zawiera ona również: polisacharydy, kwercetynę, rutynę, glikozydy, śluzy, sterole, kumaryny, fitosterole, kwasy fenolowe, kalendynę, żywicę oraz saponiny triterpenowe. Charakterystyczną barwę kwiatowi nagietka nadają karoten, a także ksantofilen.

To warto wiedzieć

Kwiaty nagietka zamykają się, kiedy ma padać deszcz. Dzięki tej właściwości roślina ta jest naturalnym barometrem.

Nagietek lekarski zawiera substancje zwalczające wolne rodniki

Nagietek lekarski wykazuje się właściwościami przeciwzapalnymi i antybakteryjnymi. Dzięki temu pomaga wzmocnić odporność i przeciwdziała wystąpieniu groźnych chorób. Ma to duże znaczenie dla osób we wczesnym stadium nowotworu. Badania kliniczne wykazały, że wyciąg z nagietka może skutecznie hamować rozwój komórek rakowych. Dzieje się tak dzięki zawartym w tej roślinie antyutleniaczom, które zwalczają wolne rodniki. Wykazano też, że mogą zapobiegać przerzutom oraz poprawić odporność organizmu. Przyjmowanie nagietka lekarskiego minimalizuje również negatywne następstwa radioterapii. Wyciąg z tej rośliny podaje się osobom zmagającym się z rakiem żołądka.

Wywar z nagietka lekarskiego jest stosowany przy dolegliwościach żołądkowych

Osoby, które cierpią na wrzody żołądka, powinny pić wywar z nagietka lekarskiego. Uśmierza on dolegliwości również przy nieżycie żołądka, a także stanach zapalnych dróg żółciowych, wątroby, jelit oraz dwunastnicy. Wykazuje też działanie rozkurczające mięśnie gładkie przewodu pokarmowego oraz ma właściwości żółciopędne.

Nagietek lekarski wzmacnia odporność organizmu

Substancje zawarte w nagietku lekarskim działają na organizm prozdrowotnie. Wzmacniają skuteczność działania układu immunologicznego, zapobiegając stanom zapalnym i infekcjom wirusowym. Herbatkę na bazie tej rośliny warto więc przyjmować w okresie wzmożonych zachorowań i przeziębień. W trakcie choroby zmniejsza ona dolegliwości, przyspiesza czas wyzdrowienia oraz regeneracji organizmu, czyli powrotu do pełni sił i formy. Napar z nagietka dzięki właściwościom bakteriobójczym zaleca się przyjmować osobom zmagającym się z paciorkowcem, a także z grzybicą.

Wyciąg z nagietka lekarskiego na infekcje jamy ustnej

Antybiotyczne i antybakteryjne właściwości nagietka lekarskiego odkryły już nasze prababki. W medycynie ludowej często stosowano napary i herbatki do płukania gardła przy infekcji. Pomagają one łagodzić dolegliwości bólowe i usuwają szkodliwe bakterie w razie wystąpienia stanów zapalnych krtani oraz jamy ustnej.

Przepis na płukankę z nagietka lekarskiego na infekcje jamy ustnej i zapalenie gardła

Należy zagotować wodę, a następnie wrzątkiem zalać jedną łyżkę stołową suszonych kwiatów nagietka lekarskiego. Naczynie z wywarem trzeba przykryć i odczekać ok. 10–15 minut. Po ostudzeniu można pić po ok. 200 ml dwa razy dziennie. Płyn należy przyjmować powoli, tak żeby wypłukał całą powierzchnię jamy ustnej, a zwłaszcza zainfekowane miejsca.  

Wyciąg z nagietka jest doskonałym środkiem na różne kobiece dolegliwości

Nagietek lekarski wykazuje działanie rozkurczowe. Dlatego doskonale nadaje się dla kobiet mających bolesne miesiączki oraz przechodzących okres menopauzy. Regularnie wypijany wywar na bazie tej rośliny minimalizuje dolegliwości, a także uspokaja, koi nerwy i pozwala na spokojny sen. Można go spożywać przed wystąpieniem menstruacji oraz w razie wystąpienia zaburzeń miesiączkowania. To nie tylko wpłynie na poprawę komfortu i zminimalizowanie nieprzyjemnych doznań w czasie okresu, ale także poprawi odporność organizmu, zapobiegając wszelkim stanom zapalnym. Niektóre środki do higieny intymnej dla kobiet mają dodatek nagietka lekarskiego, np. preparaty do łagodzenia objawów grzybicy pochwy.  

Wywar z nagietka lekarskiego korzystnie wpływa na jakość skóry

Napar z nagietka może być stosowany nie tylko w formie herbatek przyjmowanych doustnie. Można też nacierać nim uszkodzone miejsca na skórze w przypadku stanów zapalnych, a także różnego rodzaju: ran, wrzodów, obrzęków, a nawet stłuczeń, odmrożeń czy też oparzeń. Przyspiesza gojenie ran i regenerację komórek, dlatego często jest stosowany jako środek  leczniczy po operacjach i zabiegach szpitalnych.
 
Wyciąg z tej rośliny skutecznie łagodzi dolegliwości po ugryzieniach owadów. Można go też zastosować w przypadku zmian skórnych, trądziku, wysypek oraz wyprysków.
 
Nagietek lekarski zawiera substancje, które korzystnie wpływają na kondycję skóry, odżywiając ją i nawilżając. Dlatego jest składnikiem maści, szamponów i kremów przeznaczonych do cery wrażliwej, suchej czy też podatnej na złuszczenia. Występuje również w kroplach do oczu jako doskonały środek na ich nawilżenie, regenerację i niwelowanie dolegliwości przy zapaleniu spojówek. 

To warto wiedzieć

U niektórych osób nagietek lekarski może wywołać objawy uczulenia, tak samo jak przy przedawkowaniu jego spożycia. Nie zaleca się też przyjmowania tej rośliny, jeśli ktoś zażywa leki uspokajające i takie na bezsenność.

Przepis na wywar z nagietka lekarskiego poprawiający odporność

Płatki nagietka (3 łyżki stołowe) należy dokładnie obmyć, a następnie zalać dwiema szklankami wody. Naczynie trzeba zakryć i gotować na wolnym ogniu ok. 15–20 minut. Po tym czasie odstawiamy do ostygnięcia. Dla smaku i wzmocnienia działania do napoju dodajemy miód i sok z cytryny. Całość należy wypić w ciągu jednego dnia.