Na temat cholesterolu i jego wpływie na nasze zdrowie można dziś znaleźć wiele – jakże sprzecznych ze sobą – opinii. Nie jestem naukowcem, więc nie zamierzam wdawać się w dywagacje na ten temat. Intuicja podpowiada mi jedynie to, że nie należy przesadnie trzymać się wyznaczonych norm zmuszających pacjentów do zażywania jakże groźnych leków na obniżenie poziomu cholesterolu, czyli statyn. Z drugiej strony jednak warto od czasu do czasu zbadać poziom tego związku chemicznego występującego w tkankach oraz w osoczu krwi. Zapewne długotrwały i nadmierny poziom wpływa negatywnie na nasze zdrowie – mówi się o miażdżycy, chorobach sercowo-naczyniowych i udarze. Zamiast statyn polecam jednak dziewięć naturalnych produktów, które niewątpliwie obniżą poziom cholesterolu, a także trójglicerydów.

Awokado to najbardziej tłusty owoc mający mnóstwo właściwości odżywczych, jak i leczniczych. Zawiera bogactwo jednonienasyconych kwasów tłuszczowych skutecznie obniżających wysoki poziom cholesterolu. W kuchni można wykorzystać go na wiele sposobów, ale też zwyczajnie spożyć jak każdy inny owoc.

Bardzo cennym składnikiem naszego pożywienia jest błonnik. Nie jest on co prawda trawiony, ale jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego. Obecność w diecie błonnika opóźnia uwalnianie się do organizmu cukrów, tłuszczów oraz białek wpływa korzystnie na perystaltykę jelit i stanowi dla nich ochronę. Badania naukowe potwierdziły też, że obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów. Dlatego też w naszej diecie nie może zabraknąć surowych warzyw (przede wszystkim: marchwi, kapusty, roślin strączkowych) i owoców (z umiarem), płatków owsianych i jęczmiennych, pieczywa razowego, makaronów i ryżu pełnoziarnistego, a także grubych kasz (pęczak, gryczana).

Świetną przyprawą, która obniża poziom cholesterolu, ale i glukozy we krwi, jest cynamon. Jest on znakomitym dodatkiem do różnego rodzaju potraw oraz deserów. Nadmierne spożycie tej przyprawy obciąża co prawda wątrobę, ale pół łyżeczki dziennie na pewno pomoże w utrzymaniu wspomnianych paramentów w normie. Szczególnie zalecany jest cynamon cejloński.

W diecie niskocholesterolowej bardzo polecane są cytrusy. Wszystkie w zasadzie bogate są w witaminę C oraz błonnik. Dodatkowo grejpfrut zawiera kwas galakturonowy, który zapobiega powstawaniu złogów cholesterolowych w żyłach oraz skutecznie je rozpuszcza. Szczególnie popularna cytryna powinna być stałym dodatkiem do herbat. Zjedzony dziennie jeden cytrus na pewno poprawi nasze samopoczucie oraz wpłynie korzystnie na poziom cholesterolu.

Zdziwią się niektórzy, że wśród produktów obniżających poziom cholesterolu wymienię jaja, które przecież zawierają cholesterol. Aby to jednak nastąpiło, muszą być spełnione pewne warunki. Muszą to być jaja od kur z wolnego wybiegu, spożywane z umiarem (1–2 dziennie) i ugotowane na miękko. Płynne żółtko zawiera bowiem lizynę obniżającą poziom „złego” cholesterolu LDL oraz hamującą jego wzrost. Jaja ugotowane na twardo lub usmażone nie posiadają już wspomnianych właściwości.

Oliwki oraz tłoczona z nich na zimno oliwa zawierają jednonienasycone kwasy tłuszczowe, które doskonale potrafią obniżyć wysoki poziom cholesterolu. Dlatego też osoby borykające się z podwyższonym poziomem tego związku powinny uwzględnić oliwki i oliwę w oliwek w swym menu. Dobrym zamiennikiem jest też olej rzepakowy, ale również tłoczony na zimno.

Kolejnym bogatym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych są orzechy. W szczególności polecane są orzechy: włoskie, ziemne, laskowe, nerkowce i pekan, a także migdały. Zjedzenie dziennie porcji orzechów (50–70 g) może zredukować poziom cholesterolu nawet o 10 proc. Jedna porcja dziennie w zupełności wystarczy z uwagi na wysoką kaloryczność orzechów. Należy również unikać spożywania orzechów w czekoladzie, karmelu lub innych słodkich dodatkach.

Na naszym stole nie może zabraknąć ryb morskich, w szczególności tych tłustych typu: halibut, śledź, sardynka, makrela czy łosoś. Są one bogate w kwasy tłuszczowe omega-3, które skutecznie obniżają ogólny poziom cholesterolu, jego odmianę LDL, trójglicerydy, a także obniżają ciśnienie tętnicze krwi. Tłuste ryby są bardzo kaloryczne, jednakże 2–3 razy w tygodniu powinny zawitać w naszych kuchni.

W profilaktyce cholesterolowej ważną rolę odgrywa również siemię lniane. Zawiera ono dużo błonnika, ale przede wszystkim kwas alfa-linolenowy należący do grypy kwasów omega-3. Siemię może być dodawane w zasadzie do wszystkich potraw. Należy używać przede wszystkim zmielonego siemienia, gdyż jego prozdrowotne składniki są wówczas dużo lepiej wchłaniane.

Wspomniane produkty to oczywiście nie wszystkie stosowane w profilaktyce przeciwcholesterolowej, ale te najskuteczniejsze. Natomiast uważam, że dużo ważniejsze jest niespożywanie żywności, która powoduje nadmierny wzrost cholesterolu, ale to już temat na odrębny artykuł.

Opracował Sławomir Śmiełowski