Ostrożeń warzywny – potocznie określany jako „oset“ – w medycynie ludowej był bardzo cenioną rośliną. Spożywano ją i przyrządzano wywary na jej bazie jako środek na wiele dolegliwości. Wierzono również, że posiada magiczną moc odczyniania uroków i wprowadzania w pozytywny nastrój. Obecnie roślinę tę stosuje się w celu wzmocnienia odporności i odtrucia organizmu. Jej wyciągi znajdują zastosowanie w leczeniu raka. 

Ostrożeń warzywny (Cirsium oleraceum L.) określany także jako: „czarcie żebro“, „pietra ziele“, „carskie ziele“ to roślina z rodziny astrowatych. Występuje w Azji, gdzie jest uprawiana i traktowana jak warzywo, w Ameryce Północnej oraz w Europie (oprócz terenów Morza Śródziemnego). W Polsce występują też inne gatunki z tej rodziny, np.: ostrożeń polny, lancetowaty, siedmiogrodzki czy też błotny. Do rozwoju roślina potrzebuje gleb wilgotnych i żyznych, niezbyt kwaśnych. Najlepiej rośnie na łąkach wapiennych, torfowiskach, zlewiskach i ujściach rzek,  zaroślach, czyli przy wodach ruchliwych. Rodzi kwiaty rurkowate mające kształt szypułek. Owoce to szarożółte niełupki z puchem kielichowym o barwie białej. Ostrożeń warzywny to bylina miododajna, która kwitnie najczęściej od lipca aż do września, czasami do października.

Bylina ta jest używana jako pasza dla zwierząt. Do spożycia dla człowieka nadają się młode rośliny oraz ich kłącza. Stosowana w ziołolecznictwie. Ostrożeń warzywny wykorzystuje się do robienia naparów, a także leczniczych napojów alkoholowych.

Ostrożeń warzywny zawiera wiele cennych składników mineralnych

Ostrożeń warzywny zawiera flawonoidy (np.: linaryna, apigenina i pektolinaryna), triterpeny (np. taraksasterolu i β-amyryny), fitosterole (np. stigmasterol), acetyleny, sole mineralne, sterole, laktony seskwiterpenowe, alkaloidy, poliacetyleny, fenolokwasy, triterpeny, a także węglowodory. W składzie ziela są również: lignany glikozydowe (np. arktyna i trechalozyd), garbniki, pektyny, aldehydy alifatyczne, karotenoidy, kwasy fenolowe, inulina oraz żywica. Ostrożeń to także białko oraz biopierwiastki: magnez, potas i wapń.

Ostrożeń warzywny – magiczna bylina  

Zielem ostrożenia okadzano ludzi. Akt ten miał na celu wyleczenie z różnych chorób i dolegliwości oraz odczynienie uroków, które zostały na danego człowieka rzucone. Wierzono również, że pomaga odpędzić natrętne myśli, niepokój i lęk po przebytych traumatycznych wydarzeniach.  

Ostrożeń warzywny korzystnie wpływa na układ pokarmowy

Badania przeprowadzone przez naukowców potwierdzają właściwości moczopędne  ostrożenia warzywnego. Działa on również odtruwająco, pomagając w pozbywaniu się z organizmu szkodliwych substancji powstałych w wyniku przyjmowania pożywienia. Związki chemiczne zawarte w tym zielu korzystnie oddziałują na wątrobę, wpływając na regenerację jej komórek. Ostrożeń warzywny skutecznie hamuje rozwój stanów zapalnych żołądka, wątroby, a także dwunastnicy. Posiada właściwości żółciopędne.

Ostrożeń warzywny poprawia wygląd skóry

Ostrożeń warzywny wykazuje się właściwościami odtruwającymi i przeciwzapalnymi, dzięki czemu stosowanie tego ziela pozwala cieszyć się dobrym zdrowiem. Dawniej często kąpano się w wywarach z tej rośliny, co poprawiało ogólną kondycję organizmu. Taki zabieg przede wszystkim bardzo dobrze odświeża, a także działa odmładzająco i regenerująco na komórki skóry. Warto go stosować zwłaszcza przy: wypryskach, oparzeniach, trądziku, łuszczycy, wysypce alergicznej, żylakach, uszkodzeniu naskórka oraz zapaleniach i chorobach skóry. Ostrożeń warzywny jako naturalny antybiotyk pomaga również łagodzić objawy przy wystąpieniu zapalenia oczu i zatok. Często stosuje się go w postaci płukanki na łupież, a także wzmocnienie i przeciwdziałanie wypadaniu włosów.

Kąpiel z dodatkiem ziela ostrożenia warzywnego relaksuje i odświeża ciało

W medycynie ludowej zalecano stosowanie kąpieli z dodatkiem ostrożenia warzywnego na lepsze samopoczucie. Miały one działać korzystnie na psychikę, a także oczyszczać ciało z negatywnej energii. Po takim zabiegu człowiek czuł się odprężony, odświeżony i z nową mocą przystępował do czynności dnia codziennego.

Przygotowując kąpiel, najpierw należy się dokładnie obmyć. Później trzeba 5 łyżek stołowych ziela zalać ok. 400 mililitrami wody i gotować ok. 15 minut. Następnie po przecedzeniu wywar należy wlać do wanny. Można też dodać garść soli, co jeszcze bardziej wzmocni działanie kąpieli.

Ostrożeń warzywny w profilaktyce nowotworowej

Badania wykazują, że wyciągi z ostrożenia warzywnego mogą wspomagać terapie nowotworowe. Działanie zwalczające rozwój komórek rakowych piersi i prostaty wykazują kwasy fenolowe. Podobnie zachowują się również lignany, które są jednymi z najskuteczniejszych antyutleniaczy. Na wstrzymywanie rozwoju stanów zapalnych powiązanych z przerostem gruczołu krokowego wpływ mają flawonoidy oraz fitosterole. W opracowaniach naukowych wykazuje się, że takie substancje jak: kwasy fenolowe, taniny, sterole, terpeny oraz flawonoidy warto stosować jako tzw. czynniki przeciwutleniające.

Ostrożeń warzywny to ziele, które ma wiele właściwości leczniczych oraz wzmacniających zdrowie

• Jest skutecznym środkiem ściągającym, co wykazały badania naukowe.
• Obniża poziom cukru we krwi.
• Można go stosować w profilaktyce kamicy żółciowej.
• Znajduje zastosowanie w leczeniu reumatyzmu.
• Wspomaga przemianę materii.
• Pomaga na łojotok.
• Zabezpiecza miąższ wątroby przed stłuszczeniem.
• Wykazuje działanie przeciwkrwotoczne.
• Wspomaga leczenie przy schorzeniach nerek.
• Wyciągi z ziela stosuje się w leczeniu zapalenia spojówek.
• Ma właściwości bakteriobójcze oraz grzybobójcze.   
• Wykazuje działanie przeciwgośćcowe.  

To warto wiedzieć

Podczas użytkowania ziela należy dawkować je z umiarem, gdyż niektóre osoby ostrożeń może uczulać, a także działać toksycznie. Kobiety będące w ciąży oraz karmiące piersią powinny skonsultować się z lekarzem w przypadku chęci użytkowania ostrożenia warzywnego.