Ostra papryka w potrawach jest używana jako przyprawa dodająca pikanterii posiłkowi. Wiele osób lubi takie doznania i często wykorzystuje to warzywo w swoim menu. Oprócz walorów smakowych roślina ta ma wiele wartości prozdrowotnych i poprawiających ogólne funkcjonowanie organizmu. Działa rozgrzewająco, przeciwbólowo, a także wpływa na poprawę przemiany materii.

Papryka – określana też jako pieprzowiec (Capsicum L.) – to roślina z rodziny psiankowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej oraz południowej części Ameryki Środkowej. Do najbardziej ostrych odmian ostrej papryki należy chili lub chilli, a rozpoznać ją można po charakterystycznym podłużnym strączkowym kształcie owoców. Jej rodzaje różnią się od siebie wielkością i kolorem.   

Odmian ostrej papryki jest wiele. Są to np. ,,Cayennea", ,,Cayenna Long Chili", ,,Naga Jolokia", ,,Jalapeño", ,,Malagueta", ,,Pasila", ,,Tabasco", ,,Pir-piri", ,,Ancho", ,,Rokita", ,,Anaheim", a także ,,Wulkan". Warzywo to jest popularne w kuchni węgierskiej, meksykańskiej, tajskie, czy też indyjskiej.    

To warto wiedzieć

Ostrość papryki podaje się wg tzw. skali Scoville’a (SHU). Te najbardziej ostre są na poziomie od 1 mln do 3 mln SHU.

Ostra papryka zawiera wiele cennych składników

Ostra odmiana papryki jest źródłem witamin: A, B6, C oraz E. W jej składzie znajdują się również takie biopierwiastki jak: fosfor, magnez, potas, miedź, wapń oraz żelazo. Nie brakuje też flawonoidów. Jednym z istotniejszych związków występujących w papryce jest kapsaicyna, która należy do grupy alkaloidów. To ona decyduje o wielu prozdrowotnych właściwościach warzywa oraz nadaje mu ostry smak.

Ostra papryka jest źródłem ważnych dla zdrowia antyutleniaczy 

 
Badania naukowe wykazują, że spożywanie ostrej papryki wpływa korzystnie na poziom naszego zdrowia. Dowiedziono, że może przedłużyć ludzkie życie i poprawić jego jakość. Jednym z ważniejszych chemicznych związków organicznych zawartych w tej roślinie jest kapsaicyna. Udowodniono, że ma ona silne właściwości antyutleniające. Zwalczając wolne rodniki, wpływa na opóźnianie starzenia się organizmu oraz chroni przed wieloma chorobami. Hamuje powstanie miażdżycy oraz choroby wieńcowej. Spożywanie ostrej papryki może przyczynić się do zminimalizowania ryzyka wystąpienia raka, jak też zapobiegać rozwojowi komórek nowotworowych.

Ostra papryka do stosowania zewnętrznego

Składniki zawarte w ostrej papryce pozwalają na szybsze gojenie się ran. Odkażają je i powodują, że komórki są łatwiej regenerowane. Już w dawnych czasach ludzie odkryli, że kapsaicyna (a konkretnie wyciąg z niej) jest skuteczna przy leczeniu oparzeń skórnych, a także przynosi ulgę po ukąszeniach. Związek ten jest składnikiem sprayów, które stosuje się przy nieżycie nosa. Wyciąg z ostrej papryki np. z chili, jest używany jako dodatek do płukanki na włosy zabezpieczającej przed ich wypadaniem. Zewnętrzne stosowanie ekstraktów z tej rośliny wpływa na lepsze ukrwienie skóry, poprawia jej jędrność i wspomaga pozbycie się cellulitu.

Ostra papryka wykazuje działanie przeciwbólowe

Substancje wchodzące w skład ostrej papryki działają na obwodowy układ nerwowy. Dzięki temu spożywanie warzywa może w pewnym stopniu uśmierzać dolegliwości bólowe. Zawarta w nim kapsaicyna jest dodawana do środków przeciwbólowych, takich jak: plastry, kremy, czy maści. Często stosuje się je na złagodzenie nerwobóli, a także przy bólach mięśni oraz stawów. Ostrą paprykę warto też spożywać na rozgrzanie organizmu.   

Ostra papryka w walce z drobnoustrojami

Medycyna ludowa wykorzystywała ostrą paprykę przy zwalczaniu wirusów, bakterii, a także drożdży. Stosowano ją w przypadku niektórych chorób zakaźnych układu pokarmowego. Obecnie naukowcy stwierdzają, że było to słuszne, gdyż kapsaicyna powoduje zatrzymanie rozmnażania się w organizmie takich bakterii jak: Helicobacter pylori, Salmonelli typhimurium oraz drożdży Saccharomyces cerevisiae.

 
Ostra papryka na zmniejszenie wagi ciała

Osoby, które się odchudzają, powinny w swojej diecie uwzględnić ostrą paprykę. Doskonale wpływa ona na podniesienie metabolizmu. Dzieje się tak dzięki temu, że po spożyciu tego warzywa następuje wysokie działanie ciepłotwórcze, co powoduje zwiększenie przemiany materii. Tkanka tłuszczowa jest więc szybciej spalana, a waga spada. Zawarta w ostrej papryce kapsaicyna wpływa na pobudzanie produkcji soków żołądkowych, dzięki czemu trawienie jest wydajniejsze, a pokarm szybko przetworzony.

Ostra papryka na poprawę kondycji układu sercowo-naczyniowego

Spożywanie ostrej papryki wpływa na zmniejszenie stężenia „złego" cholesterolu LDL oraz obniża ciśnienie krwi. Działanie substancji zawartych w warzywie powoduje również udrożnienie naczyń krwionośnych. Dzięki temu poprawia się krążenie i zmniejsza możliwość wystąpienia np. chorób serca.   

To warto wiedzieć

Ostra papryka nie powinna być spożywana przez kobiety będące w ciąży i karmiące piersią, a także podawana niemowlętom (w pierwszym roku życia). Nie jest też zalecana tym, którzy zmagają się z chorobami jelit, żołądka i stanami zapalnymi w obrębie tych narządów. Nadmierne spożycie ostrej papryki może doprowadzić do podrażnienia układu pokarmowego.  

Opracowanie Jarosław Cieśla