Post nie jest ani głodówką, ani dietą, za to jest bronią, dzięki której ludzki organizm będzie w stanie powrócić do wielu swoich ustawień fabrycznych na wielu poziomach.

Wielkich tego świata: greckiego filozofa i matematyka Pitagorasa, Sokratesa, Platona, a także arabskiego filozofa oraz lekarza Awicennę, a nawet druidów (starożytnych kapłanów celtyckich) łączyło regularnie korzystanie z postów.

Pościli też esseńczycy w Palestynie, a także Jezus Chrystus, który często jest dziś dla nas przewodnikiem w życiu.

Post ma na całym świecie bardzo długą i rozległą tradycję, której bogactwo zaczynamy dziś szczególnie doceniać. Każdy, kto jest osadzony w słuchaniu siebie i rozwoju własnym, korzysta z tego narzędzia jako potężnej broni do przywracania równowagi.

Praktyki postne znane są od starożytności. Stosowano je w: Chinach, Persji, Europie i Ameryce prekolumbijskiej. Panowało silne przekonanie, że post oczyszcza, wzmacnia umysł i odbudowuje ducha.

W tę tradycję wpisuje się także św. Hildegarda z Bingen, która zaleca post nie tylko jako praktykę w wierze, ale jako praktyczną drogę oczyszczania organizmu z toksyn nagromadzonych przez niewłaściwe odżywianiem się. Jest to zalecane szczególnie dziś, gdy takie odżywianie odbija się na zdrowiu całej cywilizowanej ludzkiej populacji.

Post więc pozwala nie tylko zbliżyć się do absolutu, do boga, ale także do siebie, do świata, w którym przyszło nam żyć – a wszystko po to, aby lepiej wypełniać codzienne obowiązki.

Zasady postu wg Hildegardy mają kluczowe znaczenie, ponieważ zachowują to, co łatwo utraci, a odbudowują to, co już zostało utracone przez niewłaściwe praktykowanie życia.

Podstawowymi zasadami prawidłowego postu powinny być:

– Zachowanie odpowiedniego czasu postu (od wiosny do późnej jesieni) – w naszej strefie klimatycznej ma to kluczowe znaczenie dla zdrowia oraz duży wpływ na organizm. Z ograniczenia jadła i z mocnych kuracji oczyszczających należy zrezygnować w okresie zimowym, gdyż może to przynieś więcej szkody niż pożytku. Wtedy post wyczerpuje, zamiast wzmacniać niektóre narządy – zależnie od poszczącego szczególne znaczenie mają tu: nadnercza, trzustka, śledziona czy żołądek. Im więcej chłodnych potraw w sensie energetycznym i termicznym, tym więcej gromadzi się w ciele lepkiego śluzu, który jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia, a nawet życia.

– Zachowanie odpowiednich proporcji rozwoju duchowego i emocjonalnego – Hildegarda nazywała post „postem dla ducha i ciała”, wszak bardzo mocno pilnowała prawidłowego balansu między nimi. Według niej obie te materie bez siebie nie są w stanie funkcjonować i się rozwijać w sposób sprzyjający zdrowiu oraz radości życia. Ważna jest tu motywacja, dla której podejmujemy się tego zacnego ćwiczenia na wielu płaszczyznach. Istotą pracy jest też możliwość skupienia się na analizie 35 par cnót oraz wad, które zostały przez mniszkę precyzyjnie zestawione dla wyraźniejszego uwidocznienia osobistych ograniczeń i przekonań – aby móc je przekuć w rozwój i dobre życie. Ujmujące jest to, że Hildegarda proponuje się skupiać nie tylko na wadach, lecz przeciwstawnych im zaletach.

– Zachowanie zasady doboru odpowiedniego rodzaju postu (pożywienia oraz ziół zalecanych) do aktualnego stanu organizmu, bo, jak mówiła mniszka:

„Dbaj o swoje ciało, aby dusza dobrze się w nim czuła”.

Zatem dobrowolna (to ważne – świadoma, z wiedzą i przygotowaniem!) rezygnacja z pokarmów, które uniemożliwiają naszej maszynerii dokonanie samooczyszczających procesów naprawczych na różnych poziomach, pozwala na usunięcie zatruwających ciało złogów, niestrawionych resztek pokarmów czy produktów zbędnych. A to podstawa generalnych porządków.

Dzisiejsze badania dowodzą, iż nawet jeden dzień świadomego postu w tygodniu jest w stanie zmniejszy ryzyko zapadalności na wiele chorób. Post wg Hildegardy jest roztropnym programem, który nie wymaga liczenia kalorii, wypełniania tabelek i prowadzenia dzienników, lecz polega on na skupieniu się na człowieku jako całości.

Wg powyższych reguł można zastosować następujące rodzaje postów:

• orkiszowo-warzywny,
• ścisły oparty na odpowiednich płynach,
• orkiszowy redukcyjny,
• o chlebie orkiszowym.

Wszystkie one uwzględniają dzisiejsze nietolerancje, alergie i aktualny stan zdrowia poszczącego. Do postu dostosowuje się również odpowiednią aktywność fizyczną – codziennie powinny być zachowane takie elementy jak: przebywanie na świeżym powietrzu, relaks, spokój, uważność co do spożywania posiłków, nauka i pielęgnowanie postawy wdzięczności oraz powrót do odpowiedniego nawadniania.

Post nie zawsze przyniesie korzyści, dlatego wg reguł mniszki należy go traktować łagodnie jako ważny proces wywołujący dobre samopoczucie na płaszczyźnie fizycznej, psychicznej oraz duchowej. Wg świętej z postu powinni zrezygnować ludzie zarozumiali, w przeciwnym razie ich pycha może ulec pogłębieniu, czy nadto melancholijni oraz depresyjni, bowiem ich stan także może się pogorszyć. Oni powinni przechodzić najpierw odpowiednią dietę i delektować się wykwintną kuchnią Hildegardy, w której są wykorzystywane produkty spożywcze (również zioła) według ich sposobu działania i zgodnie z kryteriami: zimne, ciepłe, suche, wilgotne czy neutralne. Produkty owe traktowane są jako lekarstwo i polecane na określone dolegliwości w sposób przemyślany, wybiórczy i korzystny.

• Produkty spożywcze wywołujące uczucie ciepła to m.in.: orkisz, koper włoski, jabłka, migdały, nieszpułka zwyczajna, kasztany jadalne, daktyle, goździki, gałka muszkatołowa, galgant.
  
  
• Produkty wywołujące uczucie zimna to m.in.: jęczmień, maliny, soczewica, gruszki, banany, pomidory, mięso kurze, jogurty, owoce tropikalne, surówki, sałatki.
  
  
• Produkty wywołujące uczucie gorąca to m.in.: seler, owies, papryka, wieprzowina, alkohol, kawa, tłuszcze, wypieki, potrawy smażone.

Podstawę nauk kuchennych Hildegardy tworzy niezwykle korzystny kwartet: orkisz leczniczy, kasztany jadalne, koper włoski oraz pigwa.

Podczas postu są wdrażane różne zabiegi oraz oryginalne specyfiki ziołowe wspierające oczyszczanie i pomagające w wielu dolegliwościach. Poprawiają one również odporność, trawienie, wzmacniają poszczególne organy i układy. Do takich elementów postu należą np.: specjalne wino piołunowe, wino pietruszkowe, galgant, bertram, hizop, babka płesznik itp.

Przepis na postny bulion:

• 150 g warzyw (koper włoski, seler, marchew, burak)
• 500 ml wody
• galgant, bertram, macierzanka, hizop, gałka muszkatołowa
• posiekana nać pietruszki + sól kłodawska

Gotujemy do miękkości, przyprawiamy i pozostawiamy na wolnym ogniu przez ok. 5 min. Na koniec dodajemy ulubione zioła i sól. Wg uznania można warzywa zmiksować. Bulion pijemy małymi łykami.

Należy pamiętać, aby warzywa były jak najlepszej jakości – wolne od chemii – oraz zadbać, by przyprawy i orkisz pochodziły z prawdziwie oryginalnych źródeł, np. z firmy Posch.

Polskie Towarzystwo Przyjaciół św. Hildegardy od lat czuwając nad jakością receptur i zaleceń mniszki, współprowadzi w domach rekolekcyjnych na Karczówce i Ołtarzewie również tygodniowe postne spotkania edukacyjno-zdrowotne, uwzględniając reguły, jak i wytyczne współczesnej medycyny.

Katarzyna Karska

Cytaty:
Hildegarda Strickerschmidt, Uzdrowienie duszy i ciała.
B. Pregenzer i B. Schmidle, Post zdrowotny św. Hildegardy z Bingen, wydawnictwo Espirit.