Ziołolecznictwo to ważna dziedzina medycyny, w której wykorzystuje się właściwości prozdrowotne roślin leczniczych. Jednakże surowce zielarskie wykazują zróżnicowane działanie na organizm człowieka. Niektóre wspomagają pracę wątroby, inne wzmacniają układ krążenia, a jeszcze inne – poprawiają pamięć i koncentrację. W niniejszym artykule przedstawię różeniec górski i korzyści zdrowotne, jakie można osiągnąć, spożywając tę roślinę. To także wskazówki, w jaki sposób ją stosować.

Czym jest różeniec górski?

Różeniec górski (inaczej Rhodiola rosea) to roślina lecznicza, która naturalnie występuje na górzystych i arktycznych terenach obejmujących zarówno Amerykę Północną, Azję, jak również Europę. Ze względu na swoje pochodzenie określana jest mianem „arktycznego korzenia”. Od wieków stosuje się ją jako naturalny adaptogen, którego celem jest zwiększenie sprawności fizycznej i umysłowej, a także zwalczanie depresji. Właściwości zdrowotne, które opisałem w dalszej części artykułu, wynikają z bogatego składu chemicznego tej rośliny. Jest ona doskonałym źródłem wielu substancji biologicznie aktywnych. Najważniejszymi związkami determinującymi potencjał terapeutyczny różeńca górskiego są: rosawina, rozaryna, radiolina, salidrozyd i kalafonia.

Różeniec górski – przy jakich dolegliwościach pomoże?

Różeniec górski to produkt wykazujący szeroki, pozytywny wpływ na zdrowie człowieka. Przyjrzyjmy się badaniom naukowym, aby zobaczyć, kto przede wszystkim może odnieść korzyści zdrowotne wynikające z jego stosowania.

Różeniec górski poprawia pamięć i koncentrację

Wiele doświadczeń wykonanych na zwierzętach jednoznacznie wykazało, że spożywanie różeńca górskiego wpływa korzystnie na pamięć, jak również usprawnia uczenie się. Dodatkowo roślina ta wzmacnia naszą koncentrację. Wobec tego jest idealnym rozwiązaniem dla: uczniów, studentów i osób, których praca zawodowa wymaga skupienia się i wysokiej aktywności umysłowej.

Różeniec górski łagodzi zmęczenie

Dane literaturowe dowodzą, że różeniec górski może być też cennym składnikiem dla osób zmagających się z długotrwałym lub chronicznym zmęczeniem. Naukowcy zauważyli, że u osób stosujących tę roślinę leczniczą doszło do zmniejszenia objawów zmęczenia – w tym przede wszystkim złagodzenia zmęczenia psychicznego.

Różeniec górski – pomoc w depresji?

Bardzo często można się spotkać z opinią, że różeniec górski działa antydepresyjnie. A co w tej kwestii mówią badania naukowe? Otóż w 2015 roku na łamach czasopisma „Phytomedicine” została opublikowana praca, która pokazała, że stosowanie różeńca górskiego spowodowało złagodzenie objawów depresyjnych. Co prawda jego skuteczność działania była niższa w porównaniu do powszechnie stosowanego leku przeciwdepresyjnego z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny – a mianowicie sertraliny. Jednak autorzy badania podkreślili, że różeniec górski powodował o wiele mniej działań niepożądanych i był lepiej tolerowany przez pacjentów niż wspomniany lek. Wobec tego naukowcy zasugerowali, że roślina ta może mieć zastosowanie u osób zmagających się z łagodną lub umiarkowaną depresją.

Różeniec górski działa przeciwzapalnie i neuroprotekcyjnie

W doświadczeniach przeprowadzonych na zwierzętach naukowcy zauważyli, że podawanie ekstraktu z różeńca górskiego skutkowało zmniejszeniem uwalniania cząsteczek prozapalnych, takich jak: interleukina 1-beta (IL-1b) i czynnik martwicy nowotworu (TNF-alfa). Dodatkowo odnotowali oni, że związki obecne we wspomnianej roślinie (głównie kalafonia) mogą hamować neurotoksyczność niektórych składników i w ten sposób potencjalnie zapobiegać rozwojowi chorób neurodegeneracyjnych.

Różeniec górski – możliwe właściwości przeciwnowotworowe

Różeńcowi górskiemu przypisuje się właściwości antynowotworowe. Szereg eksperymentów in vitro wykazał, że salidrozyd obecny w różeńcu może hamować rozwój komórek raka: płuc, piersi, żołądka, a także pęcherza moczowego. Należy jednak podkreślić, że te obserwacje to wciąż zbyt mało, aby móc jednoznacznie potwierdzić działanie przeciwnowotworowe tego zioła.

Różeniec górski – jak go stosować?

Różeniec górski stosuje się zazwyczaj w formie ekstraktu zamkniętego w kapsułkach. przeważnie podaje się go w ilości ok. 200–400 mg/dzień. Przy czym warto dodać, że roślinę tę najlepiej stosować przez ok. 2–3 miesiące, a następnie należy zrobić sobie przerwę o podobnej długości. Przy wyborze odpowiedniego produktu warto zwrócić uwagę na to, aby był on standaryzowany na zawartość związków biologicznie czynnych, takich jak rozawina i/lub salidrozyd.

dr Bartosz Kulczyński

Literatura

1.    Mao JJ. i wsp.: Rhodiola rosea versus sertraline for major depressive disorder: a randomized placebo-controlled trial. Phytomedicine, 2015, 22, 3, 394–399.
2.    Ishaque S. i wsp.: Rhodiola rosea for physical and mental fatigue: a systematic review. BMC Complementary Alternative Medicine, 2012, 12, 70.
3.    Ma GP. i wsp.: Rhodiola rosea L. Improves learning and memory function: preclinical evidence and possible mechanisms. Frontiers in Pharmacology, 2018, 9, 1415.
4.    Li Y. i wsp.: Rhodiola rosea L.: an herb with anti-stress, anti-aging, and immunostimulating properties for cancer chemoprevention. Curr Pharmacol Rep., 2017, 3, 6, 384–395.