Soczewica zielona

Soczewica już przed wiekami była pokarmem, który często gościł na stołach zarówno bogatych, jak i biednych ludzi. Przypisywano jej wiele właściwości uzdrawiających i zalecano do spożywania na różne dolegliwości, schorzenia oraz choroby. Ze względu na duże ilości białka chętnie sięgają po nią wegetarianie i weganie. 

Roślina ta korzystnie wpływa na układ krwionośny, zmniejsza liczbę wolnych rodników w organizmie i doskonale nadaje się do spożycia przez osoby zmagające się z cukrzycą. Jakie jeszcze właściwości ma soczewica zielona?

Soczewica jadalna (Lens culinaris) to roślina jednoroczna z grupy strączkowych należąca do rodziny bobowatych. Wydaje owoce w postaci strąka, w którym znajduje się do trzech nasion. Dziko występuje na obszarach Grecji, a także w niektórych rejonach Azji. Jej główne uprawy znajdują się przede wszystkim w: Kanadzie, Indiach, Turcji, a także USA. Nasiona soczewicy nadają się do spożycia po ugotowaniu. Można z niej przyrządzać: zupy, kotlety, pulpety, farsz (np. do pierogów, pasztety, pasty, jest dodatkiem do sałatek i składnikiem dań obiadowych. Z rośliny tej produkuje się również mąki, a także pasze dla zwierząt hodowlanych. Oprócz soczewicy zielonej występują również: czerwona, brązowa, czarna, pomarańczowa, a także żółta. 

O soczewicy wspominają prorocy w Biblii

Najstarsze wzmianki dowodzą, że w naszym kraju, a także w Europie, soczewica była rośliną uprawną już w okresie neolitu. Ceniona także w starożytnym Egipcie jako nieodzowny składnik prawie każdego posiłku. W tamtych czasach wytwarzano z niej też mąkę do wyrobu pieczywa. Ponad 1600 lat temu odgrywała istotną rolę w handlu, będąc bardzo poszukiwanym towarem wymiennym. Doceniano jej walory spożywcze, jak też wpływ na zdrowie i właściwe funkcjonowanie organizmu. Sprzedawano ją nie tylko jako produkt stanowiący podstawę menu, ale również wytwarzano z niej napoje, które traktowano jak lekarstwo na różne dolegliwości. Do dziś ma szerokie zastosowanie w kuchni arabskiej. Jest kilkukrotnie wymieniania na kartach biblijnych. Najbardziej wymowny fragment mówi o tym, jak Ezaw za miskę soczewicy, sprzedał swojemu bliźniaczemu bratu Jakubowi prawo do bycia pierworodnym synem Izaaka i Rebeki.    

Składniki odżywcze występujące w 100 g ugotowanej soczewicy 

Roślina ta jest skarbnicą wielu składników odżywczych. W stu gramach ugotowanej soczewicy znajduje się 20,13 g węglowodanów (w tym skrobi), 9,02 g białka, a także 0,38 g tłuszczów. Na uwagę zasługuje też spora ilość błonnika (7,9 g). Na właściwości zdrowotne wpływ mają cenne minerały. Wśród tych biopierwiastków znajdują się: potas, fosfor , magnez, wapń, żelazo, sód, mangan, a także cynk. W składzie soczewicy występują też witaminy, z czego prym wiedzie B9, której w stu gramach ugotowanej soczewicy jest aż 181 g. Pozostałe to: B1, B2, B3, B6 oraz C i E.    

To warto wiedzieć

Soczewica zielona to doskonałe źródło bardzo dobrze przyswajalnego białka. Jednym z jego  związków budulcowych jest aminokwas o nazwie „lizyna”. Ma on fundamentalne znaczenie w syntezie hormonów, a także enzymów.  

Soczewica zielona zawiera błonnik, który wpływa na poprawę zdrowia  

Błonnik pokarmowy przede wszystkim daje uczucie sytości po spożytym posiłku. Doskonale więc nadaje się dla osób, które się odchudzają. Poprawia też pracę układu pokarmowego, a w szczególności jelit. Pod jego wpływem soki trawienne produkowane są w zwiększonej ilości. Zapobiega też sensacjom żołądkowym, zaparciom i – co istotne – ułatwia pozbywanie się substancji odpadowych oraz toksyn powstałych w wyniku przemiany materii. Stymuluje także produkcję śliny, która pełni funkcję zabezpieczającą przed próchnicą i osadzaniem się kamienia nazębnego.   

Błonnik pozytywnie działa także na układ krążenia. Redukuje poziom cukru we krwi, powoduje też, że cholesterol LDL jest słabiej wchłaniany. Takie właściwości przyczyniają się do zapobiegania wielu chorobom, w tym np. miażdżycy oraz cukrzycy, a także wpływają na lepszą pracę serca.

Soczewica zielona dla wegetarian, sportowców i przyszłych mam 

Soczewicę zieloną warto spożywać ze względu na dużą ilość znajdującego się w jej składzie żelaza. Pierwiastek ten bierze udział w transporcie tlenu, który dostarczany jest do mięśni. Wpływa na wzrost hemoglobiny, która jest istotnym elementem dla osób uprawiających sporty wytrzymałościowe. Poprawia też działanie układu immunologicznego i chroni przed infekcjami. Żelazo nie tylko ma istotne znaczenie dla utrzymywania na właściwym poziomie funkcji fizycznych. Wpływa również na poprawę zdolności intelektualnych. Ma też duże znaczenie dla jakości skóry, opóźniając jej zbyt szybkie starzenie się. Spożywanie soczewicy jest świetnym wyborem dla osób, które rezygnują z jedzenia produktów zwierzęcych i odzwierzęcych. Oprócz żelaza dostarczą sobie także wysoce przyswajalnego białka, które zaspokoi w tym względzie potrzeby ich organizmów. 

Znajdująca się w soczewicy zielonej witamina B9, czyli kwas foliowy, odgrywa ważną rolę dla organizmu kobiety. Jej brak przyczynia się do problemów z zajściem w ciążę. Jest też istotna dla poczętego dziecka. Ma udział w wykształceniu u płodu rdzenia kręgowego, a także mózgu. W późniejszym okresie po urodzeniu wpływa na odpowiednią jakość naczyń krwionośnych niemowlaka.  

Soczewica zielona może zapobiegać chorobom nowotworowym

Właściwości antyultleniające wykazuje zawarty w soczewicy zielonej mangan. Zabezpiecza  on organizm przed niszczycielską działalnością wolnych rodników, a także nie pozwala na wzrost poziomu cukru we krwi. 

Soczewica zielona zawiera także błonnik. Dzięki oczyszczaniu organizmu z toksyn nie pozwala on na rozrost komórek, które mogą doprowadzić do chorób nowotworowych. Wspierając układ trawienny, chroni również przed rakiem jelita grubego i żołądka. 

Inne dobroczynne właściwości soczewicy zielonej

• Regularne spożywanie soczewicy zielonej wpływa na lepsze funkcjonowanie układu nerwowego, co poprawia pracę mózgu i hamuje rozwój demencji starczej. 
• Soczewica zielona dostarcza sporą dawkę energii, dzięki zawartym w niej węglowodanom. 
• Substancje występujące w soczewicy zielonej wpływają na właściwą produkcję czerwonych krwinek. 
• Soczewica zielona pozytywnie oddziałuje na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. 
• Spożywanie soczewicy zielonej poprawia pamięć i koncentrację. 
• Soczewica wspomaga leczenie anemii. 
• Spośród wszystkich rodzajów soczewic, zielona charakteryzuje się najmniejszym indeksem glikemicznym – IG = 25.

To warto wiedzieć

Spożywanie soczewicy zielonej przynosi wiele korzyści dla organizmu. Jednak nie powinny po nią sięgać osoby, które są uczulone na tę oraz inne rośliny należące do strączkowatych i bobowatych. Czasami zbyt duże jej spożywanie może skutkować pewnymi dolegliwościami ze strony układu pokarmowego.  

Pasta na kanapki z soczewicy zielonej

Ok. 200 g opłukanej soczewicy należy zalać dwiema szklankami wody. Następnie trzeba ją gotować, od czasu do czasu mieszając, żeby nie przywarła do naczynia. W tym czasie należy pokroić w paski jedną średnią cebulę i podsmażyć na patelni. Kiedy soczewica wchłonie całą wodę i stanie się miękka, należy dodać do niej cebulę oraz przyprawić do smaku pieprzem i solą kłodawską. Następnie całość zblendować aż do uzyskania gładkiej, jednolitej masy.    

Opracował Jarosław Cieśla