Często można usłyszeć, że komuś ,,strzyka w stawach”. Bóle w tych częściach ciała najczęściej związane są ze schorzeniami reumatoidalnymi, co popularnie określa się po prostu reumatyzmem. Dolegliwości odczuwane w nadgarstkach czy też nawet w okolicach kręgosłupa potrafią być bardzo dokuczliwe. Niestety to schorzenie jest nieuleczalne. Można jednak złagodzić jego objawy.

Objawy

Reumatyzm to określenie potocznie używane, a odnosi się do całej grupy chorób reumatycznych. Nazwa ta najczęściej w użyciu potocznym jest stosowana do określenia reumatoidalnego zapalenia stawów. Choroby objawiają się zmianami zapalnymi o charakterze przewlekłym i są umiejscowione na obszarze tkanki łącznej. Symptomy to najczęściej odczuwanie bólu o różnym stopniu intensywności. W skrajnych przypadkach dochodzi też do ograniczenia ruchomości stawów, a nawet całkowitego ich zesztywnienia.

Zmniejszenie dolegliwości

Leczenie reumatyzmu opiera się na stosowaniu różnych form podniesienia komfortu pacjenta. Można wpłynąć na spowolnienie rozwoju tego schorzenia. Przede wszystkim należy ustalić, co jest przyczyną choroby i jaki jest jej rodzaj. Na wyeliminowanie bólu w stawach często stosuje się leki, które pobudzają ośrodkowy układ nerwowy oraz farmaceutyki o działaniu przeciwzapalnym. Dobre efekty w zmniejszeniu dolegliwości przynoszą też różnego rodzaju zabiegi, aktywność ruchowa, a także właściwa dieta.

Masaże

W przypadku chorób reumatycznych skuteczne w hamowaniu bólu są zabiegi fizjoterapeutyczne, takie jak masaże. Pozwalają one na poprawienie krążenia i właściwe stymulowanie mięśni. W specjalistycznych gabinetach dodatkowo pacjent odpręża się i relaksuje. Oczywiście masaże można także wykonywać samemu, uciskając, rozcierając i ugniatając odpowiednie miejsca na ciele. Należy jednak przedtem uzyskać odpowiednie wskazówki od specjalisty, w jaki sposób to robić. W zmniejszeniu dolegliwości doskonale się sprawdza masaż klasyczny. Jego celem jest poprawa krążenia w obszarze objętym bólem oraz rozluźnienie sztywnych i napiętych mięśni. Metody, jakie się tu stosuje, to przede wszystkim: ugniatanie, rozcieranie, a także oklepywanie danego fragmentu ciała. Ważna jest systematyczność, więc takie masaże lub automasaże należy wykonywać nawet do kilku razy codziennie.

    
Często stosuje się też zabiegi pobudzania tkanek mięśniowych za pomocą silnego strumienia wody. Nie tylko poprawiają ukrwienie bolących miejsc, wpływając na ich regenerację, ale także działają odprężająco i rozluźniająco. Przy takich masażach wodnych istotna jest siła, z jaką stymuluje się dany odcinek ciała, temperatura wody, a także czas trwania tej sesji terapeutycznej.

Ćwiczenia

Pod wpływem zmian reumatycznych stawy dużo gorzej funkcjonują. Pacjent nie tylko odczuwa ból, ale także ma trudności z wykonywaniem pewnych ruchów. Dlatego na usprawnienie działania stawów świetnie się sprawdzi gimnastyka lecznicza. Można ją wykonać przy nadzorze specjalisty, jak też samodzielnie.

Na rozpoczęcie dobre są ćwiczenia, które pobudzą układ oddechowy. Przykład: w pozycji wyprostowanej unoszenie wyprostowanych rąk ku górze i wznoszenie na palcach stóp, a następnie opuszczanie rąk i stawanie na całych stopach. W pierwszej fazie robimy głęboki wdech nosem, a w drugiej wypuszczamy powietrze ustami, pracując przeponą.

Gimnastyka powinna obejmować takie ćwiczenia jak: skręty tułowia w pozycji wyprostowanej, gdy nogi są w rozkroku, wymachy rąk w różne strony w pozycji stojącej oraz przy pochyleniu górnej części tułowia, przysiady, wymachy nóg w różne strony, krążenia rękami, zginanie dłoni w nadgarstkach, odwodzenie palców rąk, splatanie palców obu rąk ze sobą.
Doskonale na pobudzenie i zwiększenie zakresu ruchu są też zajęcia stretchingu, pilatesu, a przede wszystkim – jogi. Nie tylko poprawią mobilność stawów, ale również wpłyną na lepsze samopoczucie psychiczne.

Aktywność ruchowa

Dobrym sposobem w przypadku chorób reumatycznych jest systematyczny ruch. Taka rekreacja może mieć najróżniejsze formy. Należą do nich: gry zespołowe, zabawy ruchowe, pływanie, spacery, marsze nordic walking, a także taniec. Doskonale, jeśli chodzi o pobudzenie ruchomości stawów, sprawdzą się: gra w kometkę, frisbee, serso, ringo, a także minigolf. Te gry aktywują i stymulują mobilność stawów skokowych, kolanowych, biodrowych, a także górnych części ciała, czyli stawów: łokciowych, nadgarstkowych oraz barkowych. Należy tylko pamiętać, że osoby ze schorzeniami kręgosłupa powinny uważać, żeby zbytnio go nie przeciążać oraz nie wykonywać skoków przy uprawianiu aktywności.

Termoterapia i okłady

Na ukrwienie i lepsze funkcjonowanie tkanek pozytywny wpływ ma leczenie zimnem i ciepłem. Takie zabiegi wykonuje się nakładając na ciało specjalne termożele, plastry, czy też inne okłady. Można też skorzystać ze specjalnych komór termicznych. Dzięki takim zabiegom poprawia się drenaż limfatyczny, tkanki lepiej się regenerują i polepsza przemiana materii. 

   
W medycynie ludowej skutecznym środkiem na reumatyzm były okłady, w których wykorzystywano posiekaną cebulę, miód i starty chrzan. Taką miksturę nakładano na miejsce objęte dolegliwościami, obwijano ręcznikiem lub lnianą ściereczką i zostawiano tak na kilka godzin. Jeśli pojawiało się podrażnienie skórne, wtedy zabieg przerywano. 

Pożywienie

Ważną kwestią przy leczeniu reumatyzmu jest także właściwa dieta. Warto spożywać produkty bogate w kwasy omega-3, czyli ryby morskie (zawierają też potrzebne białko), oliwę z oliwek czy też orzechy włoskie. Ważne jest również dostarczanie sobie takich minerałów jak: potas (kurczak, łosoś, brokuły) i wapń (pestki słonecznika, fasola, jarmuż, ryby wędzone). Istotny dla zapobiegania chorobom reumatycznym jest również selen, który znajduje się w orzechach brazylijskich i łososiu.

Pomaga też picie tranu, który świetnie sprawdzi się w łagodzeniu dolegliwości stawów i skutecznie zregeneruje komórki tkanki chrzęstnej. Wśród ziół warto wybrać liście brzozy skuteczne w zapobieganiu wystąpienia reumatoidalnego zapalenia stawów.  

Opracował Jarosław Cieśla