Macierzanka tymianek znany jest przede wszystkim jako popularna przyprawa. Roślina ta jest ceniona też ze względu na korzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu ludzkiego. Zawiera wiele cennych składników odżywczych. Wykazuje się działaniem bakteriobójczym, a także wykrztuśnym. Doskonale wpływa na układ trawienny, łagodzi objawy niestrawności i wspomaga leczenie zapalenia zatok. Jakie jeszcze właściwości posiada tymianek?  

Macierzanka tymianek, określana też jako tymianek właściwy oraz macierzanka zwyczajna (Thymus vulgaris L.), to roślina należąca do rodziny jasnotowatych. Dziko porasta niektóre obszary śródziemnomorskie, a uprawiana jest głównie w Europie i Ameryce Północnej. Preferuje gleby wapienne, tereny suche i skaliste. Ma drobne kwiaty o dzwonkowatym kielichu. Owoce to tzw. rozłupnia.  

Macierzanka tymianek jest wykorzystywana jako przyprawa do: mięs, dań rybnych, zup, warzyw strączkowych, a także sałatek. Jest dodatkiem do: sosów, farszów, pasztetów, jak również  wyrobów wędliniarskich,. Występuje też w mieszankach z innymi ziołami. Ze względu na charakterystyczny zapach znajduje zastosowanie przy produkcji napojów alkoholowych do ich aromatyzowania. Ma wiele właściwości leczniczych.

Uzyskiwany z rośliny wyciąg z olejku tymiankowego może być toksyczny. Należy zatem uważać, żeby nie spożywać go w zbyt dużych ilościach, gdyż może szkodliwie działać na  niektóre narządy wewnętrzne, np. serce czy wątrobę.  

Skład tymianku

Macierzanka tymianek zawiera wiele cennych substancji odżywczych, które korzystnie działają na organizm ludzki. W skład ziela wchodzą witaminy: A, B2, B3, B6, B9, C, E oraz K. Są też biopierwiastki: żelazo, magnez, miedź, cynk, lit, wapń, mangan, fosfor, selen, a także potas. Bardzo ważnym składnikiem rośliny jest olejek eteryczny. Substancje, które się w nim znajdują, to tymol, cyneol, terpineol, octan bornylu, linalol, jak również borneol. Nie brakuje bardzo cennych flawonoidów, polifenoli, a także saponin i goryczy. Wśród kwasów warto wyróżnić: kwas kawowy, chlorogenowy, ursolowy oraz oleanolowy.  

Olejek eteryczny – ważny składnik tymianku  

W medycynie ludowej tymianek był wykorzystywany jako środek wykrztuśny. Sprawdza się przy: kaszlu, stanach zapalnych jamy ustnej i infekcjach wirusowych. Płukanki na jego bazie uśmierzają ból gardła, a napary łagodzą dolegliwości w obrębie dróg oddechowych. To wszystko dzięki tymolowi. Jest to substancja  wchodząca w skład olejku eterycznego, który ma właściwości zwalczające bakterie. Działa on jak antybiotyk. Można go zastosować przy leczeniu nie tylko dróg oddechowych, ale także w razie wystąpienia chorób układu moczowego.  

Macierzanka tymianek do użytku zewnętrznego

Substancje zawarte w tymianku wykazują właściwości przeciwzapalne. Warto tu wyróżnić przede wszystkim polifenole, które są silnymi antyutleniaczami. Ziele wykazuje się również działaniem antyseptycznym. Z tego względu doskonale nadaje się do dezynfekcji ran. Przyspiesza ich gojenie, regeneruje komórki, hamuje rozwój stanów zapalnych i zwalcza bakterie. Wywar z tymianku pomaga też leczyć trądzik, wypryski, podrażnienia i zmiany skórne. Wystarczy posmarować nim chore miejsca na ciele, a dolegliwości po pewnym czasie ustąpią.   

Herbata z tymianku na infekcje wirusowe

Herbatę na bazie macierzanki tymianku warto stosować podczas przeziębienia. Pomaga też na kaszel mokry, a także działa wykrztuśnie, usuwając z organizmu wydzielinę i śluz. Ma właściwości antybakteryjne i hamuje rozwój stanów zapalnych, dlatego można ją przyjmować nie tylko w przypadku wystąpienia infekcji i chorób, ale również profilaktycznie, co pozwoli na wzmocnienie organizmu. Herbata z tymianku wspomaga leczenie chorego gardła. Można nią też płukać jamę ustną, co przyczyni się do zmniejszenia stanów zapalnych.   

 
Przepis na herbatę z tymianku

Po zagotowaniu wody, szklanką wrzątku zalewamy pół łyżki stołowej macierzanki tymianku. Następnie napar trzeba odstawić do ostygnięcia, a potem przecedzić. Dla lepszego efektu i smaku dodajemy do herbaty sok z cytryny oraz łyżeczkę miodu.  

Macierzanka tymianek wspomaga układ trawienny

Tymianek od dawna jest uważany za przyprawę, która wspomaga proces trawienia. Zaleca się jej stosowanie do posiłków składających się z tłustych potraw. Warto ją również dodawać do dań ciężkostrawnych i takich które wywołują wzdęcia oraz dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Spożywanie jej zapobiega uciążliwym gazom. Ziele wpływa na przyspieszenie metabolizmu, a także wzmaga wydzielanie soku żołądkowego. Zawarte w roślinie substancje mają  działanie rozkurczające, co zapobiega skurczom mięśni gładkich i bólom w obrębie przewodu pokarmowego.   

Macierzanka tymianek na lepszą jakość włosów

Płukanki z tymianku poprawiają wygląd włosów. Wzmacniają ich strukturę, zabezpieczają przed łamliwością i powodują, że są bardziej puszyste. Poza tym wpływają również na ich lepszy wzrost. Płukanki powinny stosować osoby o włosach mających skłonność do przetłuszczania się. Dodatkowo komórki skóry głowy zostaną w ten sposób zregenerowane i odświeżone. Takie zabiegi pomagają też na problemy skórne głowy oraz pozbycie się łupieżu. Macierzanka tymianek jest dodatkiem do wielu preparatów i szamponów służących pielęgnacji włosów.

    
Spożywanie tymianku wpływa na lepsze zdrowie i zapobiega wielu przykrym dolegliwościom

•    Macierzanka tymianek to skuteczny środek antygrzybiczy.
•    Roślina zawiera mangan, który wpływa na lepszą jakość mięśni.
•    Wyciągi z oleju z tymianku pomagają złagodzić dolegliwości reumatyczne, a także bóle mięśni i stawów.
•    Napar z macierzanki może obniżać ciśnienie krwi, jak również poprawia pracę trzustki.
•    W składzie tymianku znajdują się antyutleniacze, które zwalczając wolne rodniki, chronią przed chorobami i wzmacniają funkcjonowanie układu odpornościowego. Hamują też procesy starzenia się organizmu.
•    Ziele wykazuje się właściwościami moczopędnymi.
•    Skutecznie usuwa z organizmu szkodliwe dla niego substancje.  
•    Wysoka zawartość minerałów, w tym żelaza, może zapobiegać ryzyku wystąpienia anemii.
•    Herbata z tymianku działa uspokajająco i pozwala na lepszy sen. Podnosi też poziom energii.
•    Spożywanie tymianku korzystnie wpływa na funkcjonowanie wątroby.
•    Olej z tymianku ma właściwości rozgrzewające.

To warto wiedzieć

Macierzankę tymianek ze swojego jadłospisu powinny wyeliminować kobiety będące w ciąży, gdyż nadmierne spożycie ziela może wywołać przedwczesne skurcze macicy. Nie zaleca się przyjmowania ziela osobom mającym wrzody, alergię na roślinę, a także uskarżającym się na problemy z sercem, gdyż może wywołać nieoczekiwane i nieprzyjemne skutki uboczne.  

Jarosław Cieśla