Wentylacja mechaniczna płuc oznacza zastąpienie lub wspomaganie oddychania przez respirator. Celem sztucznego wspomagania oddechu jest umożliwienie oddychania osobie, która w wyniku choroby nie jest wstanie wykonywać tej czynności samodzielnie. 

Żelazne płuca

Pierwsze w historii respiratory (XVII w.) nie były bezpieczne ani skuteczne. Prowadzono próby sztucznej wentylacji u psów z użyciem dwóch skórzanych miechów. Wiązało się to z koniecznością chirurgicznego otwarcia klatki piersiowej. W efekcie nie przynosiło to ulgi pacjentowi, a w dodatku pojawiły się powikłania.

Punktem zwrotnym w rozwoju medycyny ratunkowej było wynalezienie w XIX w. „żelaznego płuca” czyli opancerzonej kabiny, w której leżał pacjent, a maszyna oddychała za niego. 

Żelazne płuca pomogły wielu osobom chorym na polio podczas światowej epidemii w pierwszym pięćdziesięcioleciu ubiegłego wieku, kiedy nie była jeszcze dostępna szczepionka na tę chorobę. 

Siedemdziesięcioletni już letni Paul Alexander z Dallas w Teksasie w żelaznym płucu mieszka nieprzerwanie od 5. roku życia, odkąd zachorował na polio. Choroba nie tylko na trwałe uszkodziła mu układ oddechowy – pacjent jest sparaliżowany od szyi w dół. Żelazne płuca działają, gdy pacjent leży wewnątrz szczelnej komory, w której wytwarzana jest sztuczna próżnia.

Obecnie nie stosuje się takich rozwiązań. Na całym świecie pozostało zaledwie 10 osób, które wciąż używają „żelaznych płuc”.

Mechaniczną wentylację płuc prowadzić można na dwa sposoby:

1. Wprowadzając rurkę do tchawicy, co wymaga intubacji lub tracheotomii.

2. Nakładając na twarz maskę nosową, twarzową, poduszeczki nosowe, ustniki, uprzęże mocujące maskę na głowie lub chełmy wentylacyjne.

Pierwszy ze sposobów jest inwazyjny, a drugi – nieinwazyjny.

Inwazyjna wentylacja mechaniczna z dodatnim ciśnieniem

Inwazyjną wentylację mechaniczną z dodatnim ciśnieniem zwykle przeprowadza się na oddziałach intensywnej terapii. Wymaga intubacji dotchawiczej lub nawet tracheostomii.

Wskazania

Wskazaniem do tego typu wentylacji jest bezdech i niewydolność oddechowa niemożliwa do opanowania innymi metodami, takimi jak: tlenoterapia, rehabilitacja oddechowa czy wentylacja nieinwazyjna.

Powikłania

Do powikłań należą:

• uszkodzenie płuc związane z wentylacją mechaniczną,
• uraz ciśnieniowy pęcherzyków płucnych z następującą odmą opłucnową i sródpiersiową,
• obniżenie ciśnienia tętniczego,
• zastój żylny,
• zakażenie układu oddechowego,
• zasadowica posthiperkapniczna,
• odleżyna i zwężenie tchawicy.

Nieinwazyjna wentylacja mechaniczna z dodatnim ciśnieniem

Nieinwazyjną wentylację mechaniczną z dodatnim ciśnieniem przeprowadza wykwalifikowany personel medyczny dobrze znający zasady zabiegów resuscytacyjnych. Niestety może się zdarzyć, iż pomimo leczenia niewydolność oddechowa może się nasilić, co wymaga wdrożenia wentylacji inwazyjnej.

Wskazania do stosowania doraźnego:

• zaostrzenia przewlekłych chorób płuc,
• kardiogenny obrzęk płuc,
• początkowy okres ARDS,
• COVID.
  
  

Wskazania do leczenia przewlekłego:

• choroby układu nerwowego i mięśni (np. stwardnienie zanikowe boczne),
• zaawansowana kifoskolioza,
• zespół hipowentylacji otyłych,
• przewlekła obturacyjna choroba płuc utrzymująca się pomimo leczenia.
  
  

Wentylację przeprowadza się:

• Z użyciem stale dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych (CPAP continous positive airway pressure). Dzięki temu, że respirator utrzymuje dodatnie ciśnienie, możliwe jest zwalczanie hipoksemii, a wysiłek oddechowy u pacjentów jest mniejszy. 
• Z użyciem dwufazowego ciśnienia dodatniego (BIPAP bi-level positive airway pressure). 

Powikłania:

• miejscowe otarcie naskórka,
• odleżyny skóry nosa i innych części twarzy,
• nieżyt i niedrożność nosa,
• zapalenie spojówek. 

Opracowała Agata Majcher

Źródła:

Choroby układu oddechowego [w] „Medycyna Praktyczna”; redaktorzy działu: E. Niżankowska-Mogilnicka, R. Krenke, F. Mejza.

www.kowbojki.pl , Ten mężczyzna od 1952 roku mieszka w maszynie, o której istnieniu większość ludzi nie ma pojęcia, dostęp: 28.02.2018