Zioła prowansalskie są popularną mieszanką ziołową, która na stałe zagościła w kuchniach całego świata. Jest stosowana do przyrządzania potraw mięsnych i bezmięsnych, sosów, a także zup. Dodaje smaku i wzbogaca aromat posiłków. Ma też korzystny wpływ na zdrowie. Poprawia funkcjonowanie układu trawiennego, wykazuje się działaniem przeciwzapalnym, a także łagodzącym bóle. Jakie jeszcze właściwości wykazują zioła prowansalskie?   

Zioła wchodzące w skład mieszanki są typowe dla Prowansji, czyli regionu położonego nad Morzem Śródziemnym w południowo-wschodniej Francji. Są to najczęściej: oregano, rozmaryn, bazylia, tymianek i cząber ogrodowy. W wielu mieszankach znajdują się także:  estragon, majeranek oraz lawenda.

Zioła prowansalskie wykorzystuje się zarówno do dań głównych, jak też poszczególnych produktów spożywczych. Znajdują zastosowanie przy przyrządzaniu: sosów, farszów, zup, sałatek warzywnych, jaj, twarogów, potraw mięsnych oraz rybnych, a także pieczywa. Są doskonałym rozwiązaniem dla osób, które pozostają na diecie bezsolnej.  

Właściwości poszczególnych składników mieszanki wpływają korzystnie i prozdrowotnie na organizm ludzki

Oregano

Oregano to zioło, które nazywane jest „lebiodką pospolitą“ oraz „dzikim majerankiem“. W jej składzie znajdują się witaminy: A, B,6, B9, C, E oraz K. Nie brakuje również cennych minerałów: żelaza, potasu, magnezu, miedzi, wapnia czy manganu. Zawiera także: luteinę, tymol, eugenol, flawonoidy, kwas rozmarynowy, a także kwasy fenolowe.

Oregano dzięki swoim składnikom pomaga zapobiegać stresowi oksydacyjnemu zwalczając wolne rodniki. Poprawia działanie układu immunologicznego. Skutecznie zwalcza wirusy i dlatego warto spożywać to ziele przy przeziębieniu i grypie. Wpływa też na lepszą pracę mózgu, korzystnie działa na układ trawienny, a także może zapobiegać anemii.    

Rozmaryn

Rozmaryn zawiera wiatminy: A, B6, a także C. W jego składzie znajdują się cenne dla zdrowia biopierwiastki: selen, żelazo, cynk, wapń, mangan oraz magnez. Nie brakuje również innych ważnych związków, takich jak: olejki eteryczne, flawonoidy, glikozydy, triterpeny, garbniki, difenole, karnozol, rosmanol, kamfora, kwas karnozowy i metylokarnat. Spożywanie rozmarynu bardzo korzystnie wpływa na układ trawienny. Jest on zalecany przy dolegliwościach i chorobach przewodu pokarmowego. Ponadto wykazuje się właściwościami przeciwzapalnymi, przeciwbakteryjnymi i przeciwgrzybiczymi. Wyniki badań naukowych potwierdziły też jego działanie przeciwnowotworowe.    

Bazylia

Bazylia zawiera witaminy: A, B6, B9, C oraz E. Wśród biopierwiastków warto wyróżnić: żelazo, potas, magnez, wapń, a także fosfor. Ważne związki, które decydują o korzystnym działaniu na organizm, to: flawonoidy, eugenol, saponiny, cyneol oraz garbniki.
Bazylia może być stosowana jako zamiennik soli. Bardzo korzystnie wpływa na układ trawienny, zapobiegając jego zaburzeniom. Jest skutecznym środkiem zabezpieczającym przed wystąpieniem stanów zapalnych w organizmie. Poprawia funkcjonowanie serca. 

Tymianek

Tymianek zawiera duże ilości witaminy C, a także tych z grupy B. Są też biopierwiastki, takie jak: żelazo, selen, mangan, potas, magnez oraz wapń. W składzie ziela występuje także olejek eteryczny. Tymianek wpływa na lepszą odporność, poprawia funkcjonowanie tarczycy, korzystnie działa na: serce, mózg i układ nerwowy. Wykazuje właściwości przeciwzapalne, zwalcza bakterie i pomaga w łagodzeniu dolegliwości w przypadku wystąpienia biegunek i zaparć. Wpływa na efektywniejsze gojenie ran. 

Cząber ogrodowy

Na lecznicze właściwości cząbru wpływają jego składniki – witaminy: A, B1, B3, B6, B12, C, a także D. Wśród biopierwiastków są: fosfor, potas, sód, wapń, żelazo, magnez, miedź, cynk oraz selen. Nie brakuje również błonnika pokarmowego oraz takich związków jak: tymol, karwakrol, p-cymol, garbniki, żywice i flawonoidy.    

Cząber ogrodowy może obniżać poziom ,,złego" cholesterolu LDL, a podwyższać ,,dobrego" HDL. Stosuje się go jako środek wykrztuśny oraz moczopędny.  Dzięki swoim składnikom może hamować rozwój szkodliwych dla organizmu bakterii i wpływa na pobudzanie soków trawiennych.

Estragon

Estragon określany też jako ,,wężowe ziele" zawiera witaminę A oraz C. O jego walorach zdrowotnych decydują biopierwiastki: wapń, cynk, mangan, potas, żelazo, miedź i magnez. W składzie tego ziela występują również takie związki jak: metyloeugenol, peroksydaza, estragol, terpinolen, flawonoidy, kumaryny, seskwiterpenoidy, a także kwasy fenolowe.  

Estragon ze względu na swój aromat wykorzystywany jest w aromaterapii. Wpływa na lepsze trawienie. Zalecany jest jako środek na bezsenność. Przyspiesza gojenie ran, a także wykazuje właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.

Majeranek

Majeranek nazywany też „lebiodką“ zawiera witaminy: A, B1, B2, a także C. Jest bogatym źródłem biopierwiastków. W jego składzie znajdują się: żelazo, fosfor, potas, mangan, cynk, magnez, a także wapń. Występuje też wiele cennych związków, takich jak: flawonoidy, gorycze, garbniki, linalol, kamfora, terpinole, a także związki fenolowe.

Majeranek ma właściwości: antyutleniające, przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybicze. Jest zalecany przy wrzodach żołądka, gdyż łagodzi dolegliwości związane z tą chorobą. Dobrze też sprawdza się na kaszel. Korzystnie działa na układ sercowo-naczyniowy.      

Lawenda

W skład lawendy wchodzą: flawonoidy, fitosterole, garbniki, kumaryny, kwasy fenolowe, antocyjany, a także cukry. Najważniejszym składnikiem rośliny jest olejek eteryczny, który zawiera: octan linalolu, geraniol, pinen, ocymeny, borneol oraz cyneol.

Lawenda hamuje bóle brzucha. Jest skutecznym środkiem na skurcze mięśni gładkich, kolki jelitowe, a także wzdęcia. Działa uspokajająco, koi nerwy i pozwala na odprężenie. Pomaga przy infekcjach układu oddechowego.  

Opracował Jarosław Cieśla